Wpływ ligandów zewnętrznych na właściwości fizyko-chemiczne żelazoporfiryn.

The thesis contains the outcome of the studies demonstrating the effect of external ligands on the physical and chemical properties of the ironporphyrins as potential photosensitizers used in photodynamic therapy. The UV/VIS spectral characteristic of studied compounds was obtained, indicating the effect of the iron Fe3+ chelating and the changing of the external ligands of the studied porphyrin derivatives on the shape of absorption spectrum. In order to analyze the dynamics of central iron ion Fe3+ in porphyrin solutions, dependent on the surrounding atoms of the nearest coordination zones X-ray absorption spectroscopy (XAS) at synchrotron radiation was used. The impact of intermolecular interactions on the properties of iron ion Fe3+ was conclude fot the Mössbauer spectroscopy studies. Mössbauer effect measurements were performed in a wide range of temperature and external magnetic field. The study was carried out for powder samples and frozen solutions ironporphyrin. The role of ironporphyrins in Photodynamic Diagnosis PDD and Photodynamic Therapy PDT has been pointed out.

W niniejszej pracy zawarte są wyniki badań wskazujące na wpływ ligandów zewnętrznych na właściwości fizyko-chemiczne żelazoporfiryn jako potencjalnych fotosensybilatorów używanych w terapii fotodynamicznej. Uzyskano charakterystykę spektralną UV/VIS badanych związków, wskazującą na wpływ chelatowania jonu żelaza Fe3+ oraz zmiany ligandów zewnętrznych badanych pochodnych porfirynowych na kształt widma absorpcyjnego. Do analizy dynamiki centralnego jonu żelaza Fe3+ w roztworach żelazoporfiryn, uzależnionej od otaczających go atomów z najbliższych stref koordynacyjnych, zastosowano spektroskopię absorpcji promieniowania rentgenowskiego (XAS) wykorzystującą promieniowanie synchrotronowe. W celu oszacowania wpływu oddziaływań międzymolekularnych na właściwości jonu żelaza Fe3+ wykorzystano spektroskopię mössbauerowską. Pomiary efektu Mössbauera wykonano w szerokim zakresie temperatur i w zewnętrznym polu magnetycznym. Badania przeprowadzono dla próbek proszkowych oraz zamrożonych roztworów żelazoporfiryny. Omówiono role żelazoporfiryn w diagnostyce (PDD) i terapii fotodynamicznej (PDT).