The thesis attempts to analyse the importance of psychosocial resources in personal adapting of deaf women, raised by hearing parents. The aim of the study was to establish whether there are differences in personal adaptation of that group compared with the control group, which were hearing women, raised by hearing parents. Understanding of psychosocial resources in this work is consistent with S.E. Hobfoll conception. While personal adaptation is consistent with T. Tomaszewski concept and is defined as entities adaptation to the external environment. It also refers to concept of J. Rotter, according to whom adaptation is associated with the ability to act effectively and maintain social contacts.In the study participated 104 people – women aged 20-29 years. 53 people were the control group, while 51 people – women deaf, with significant and profound hearing loss, conditioned by hereditary or congenital factors, whose parents are hearing. The study was conducted in the form of a questionnaire, individually. In case of necessity, the interviewees used the help of sign language interpreters.In order to verify the accepted hypotheses, the following research tools were used: Self-Esteem Scale M. Rosenberg, Kwestionariusz Oceny Własnego Życia - I. Niewiadomska, NEO Five - Factor Inventory P.T. Costa, R.R. McCrae, Strategic Approach to Coping Scale - Situational Form (SACS) S.E. Hobfoll. Based on statistical analysis of the collected material, it was found that there is a relationship between psychosocial resources and personal adaptation of studied group of women, as well as some differences in personal adaptation of hearing and deaf women.The relationship between high neuroticism and coping strategies (often taking avoidant action in response to a stressful experiences), a sense of efficacy (personal, family, professional and social life) and a sense of danger has been confirmed. However, the statistical verification of hypotheses has not confirmed a link between the level of agreeableness and a sense of efficacy in the personal and professional life of deaf women.In addition, statistical analysis showed a significantly higher global self-esteem, higher agreeableness and extraversion and lower neuroticism of hearing women compared to women with hearing impairment. There are also differences between the two groups in the expression of the coping strategies. Deaf women rarely seek social support and less frequently manifest assertive action and activities related to social joining. More often take avoidant and cautious actions in reaction to stressful events. In addition, this group has a greater sense of intensity of difficult situations in relation to past experience (degree of deprivation of physical and biological needs, psychological and physical stress and experience internal conflicts) and present day events (sense of danger, obstacles in achieving the goals). Deaf women – compared to hearing women – also declare lower self-efficacy in personal, family, professional and social life.
W pracy podjęto próbę analizy zagadnienia znaczenia zasobów psychospołecznych w przystosowaniu osobistym niesłyszących kobiet, wychowywanych przez słyszących rodziców. Istotą prowadzonych badań było także sprawdzenie, czy istnieją różnice w przystosowaniu osobistym tejże grupy osób w porównaniu z grupą kontrolną, którą stanowiły słyszące kobiety, wychowywane przez słyszących rodziców. Rozumienie zasobów psychospołecznych zgodne jest w niniejszej pracy z propozycją S. E. Hobfolla. Przystosowanie osobiste natomiast sprowadza się do operacjonalizacji, zawartej w koncepcji T. Tomaszewskiego i definiuje się je jako adaptację podmiotu do sytuacji zewnętrznej oraz nawiązuje do koncepcji J. Rottera, według którego przystosowanie związane jest ze zdolnością do efektywnego działania oraz utrzymywania kontaktów społecznych. W badaniach wzięły udział 104 osoby – kobiety w wieku 20- 29 lat, z czego 53 osoby stanowiły grupę kontrolną, natomiast 51 osób - kobiety niesłyszące, o znacznym i głębokim ubytku słuchu, uwarunkowanym czynnikami dziedzicznymi lub wrodzonymi, których rodzice są osobami słyszącymi. Badania przeprowadzono w formie kwestionariuszowej, indywidualnie. W razie zaistnienia konieczności, osoby badane korzystały z pomocy tłumaczy języka migowego. W celu weryfikacji przyjętych hipotez zastosowano następujące narzędzia badawcze: Skalę Samooceny SES M. Rosenberga, Kwestionariusz Oceny Własnego Życia I. Niewiadomskiej, Inwentarz Osobowości NEO- FFI P.T. Costy, R.R. McCrae, Kwestionariusz: Strategiczne Podejście do Skali Radzenia Sobie (Wersja Sytuacyjna) S.E. Hobfolla.Na podstawie przeprowadzonej analizy statystycznej zebranego materiału stwierdzono, że istnieje związek pomiędzy zasobami psychospołecznymi, a przystosowaniem osobistym badanej grupy kobiet, a także dostrzeżono pewne różnice w przystosowaniu osobistym kobiet słyszących i niesłyszących. Potwierdzona została zależność pomiędzy wysokim poziomem neurotyczności a stosowanymi strategiami zaradczymi (częste podejmowanie działań unikowych w reakcji na stresujące doświadczenia), poczuciem skuteczności (w życiu osobistym, rodzinnym, zawodowym i towarzyskim) oraz poczuciem zagrożenia. Statystyczna weryfikacja hipotez nie potwierdziła natomiast istnienia związku pomiędzy poziomem ugodowości, a poczuciem skuteczności w życiu osobistym i zawodowym badanych kobiet.Analiza statystyczna wykazała ponadto istotnie wyższą samoocenę globalną, wyższy poziom ugodowości oraz ekstrawersji, a także niższą neurotyczność kobiet słyszących w porównaniu do kobiet niesłyszących. Istnieją również różnice w przejawianych przez obie grupy strategiach zaradczych. Kobiety niesłyszące rzadziej poszukują wsparcia społecznego, a także rzadziej przejawiają działania asertywne oraz związane ze współpracą społeczną. Częściej natomiast podejmują zachowania unikowe i ostrożne w reakcji na stresujące wydarzenia. Dodatkowo grupa ta charakteryzuje się większym poczuciem nasilenia sytuacji trudnych w odniesieniu do przeszłych doświadczeń (stopień deprywacji potrzeb biologicznych i fizycznych, obciążenie psychiczne i fizyczne, doświadczanie konfliktów wewnętrznych) oraz wydarzeń teraźniejszych (poczucie zagrożenia, przeszkody w realizacji celów). Niesłyszące kobiety - w porównaniu do kobiet słyszących - deklarują również niższe poczucie skuteczności w życiu osobistym, rodzinnym, zawodowym i towarzyskim.
