Świadomość oraz komptencja językowa uczniów mówiących gwarą śląską.

xxxxx

W niniejszej pracy zajęłam się zagadnieniem świadomości oraz kompetencji językowej uczniów mówiących na co dzień gwarą śląską. Badałam, jaką pozycję zajmuje dialekt w środowisku szkolnym, wśród polonistów i wychowanków drugich klas gimnazjów wiejskich i miejskich, oraz jego wpływ na umiejętności językowe młodzieży.Czynnikiem prowadzącym do zajęcia się tematem śląskości były obserwacje poczynione podczas moich praktykach studenckich w wiejskiej szkole podstawowej i w gimnazjum miejskim na Śląsku Opolskim. Spotkałam się wtedy z negatywnymi postawami nauczycieli wobec osób śląskojęzycznych, które na lekcjach języka polskiego miały trudności w wypowiadaniu się poprawną polszczyzną. Wynikały to w głównej mierze ze znajomości gwary śląskiej, bilingwalizmu językowego. Również ambiwalentne opinie nauczycieli o uczniach śląskojęzycznych spowodowały, iż chciałam zbadać funkcjonowanie dialektu w środowisku szkolnym – relacjach uczeń-Ślązak, uczeń-nie-Ślązak, uczeń – nauczyciel. Głównym celem niniejszej pracy było sprawdzenie kompetencji językowej gimnazjalistów śląskojęzycznych. Próbowałam odpowiedzieć na pytanie, czy i, w jakim stopniu znajomość śląskiego wpływa na rozwój umiejętności językowych dzieci i młodzieży, oraz, czy w świadomości młodych mieszkańców badanego regionu silniej zakorzenione jest poczucie polskości czy śląskości. Analizie poddałam również stosunek nauczycieli do gwary śląskiej oraz podejmowane przez nich działania zmierzające do poprawienia sprawności lingwistycznej uczniów. Starałam się odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu poloniści zajmują się na lekcjach zagadnieniami dialektologicznymi w klasach o nasilonym zjawisku bilingwalizmu. Innym celem związanym z funkcjonowaniem gwary śląskiej w szkole było określenie relacji między uczniami-Ślązakami i nie-Ślązakami oraz pokazanie, jak odbierana jest śląskość przez otoczenie polskojęzyczne. Starałam się również określić stosunek gimnazjalistów do mowy śląskiej.