Wpływ rzymskiej obyczajowości funeralnej na obrządek pogrzebowy barbarzyńskiej Europy.

This paper raises an issue of the influence of the Roman funeral customs on the burial rites of barbaric Europe. Diverse, and even sometimes intensive, contacts between barbarian population and representatives of Roman provinces resulted in adopting some of cultural elements. This process can be seen, inter alia, by observing the changes occurring in certain equipping rules of funeral inventory in Barbaricum area. Sometimes the researchers find unusual objects while excavating the barbarian necropolis. These rites can be linked with borrowing some of Roman provincial cultural elements in terms of beliefs and ritual practices. However, there exist some premises, that the barbaric population adapted these customs in their own unique way. Nonetheless, the interpretation of burial customs of such a type might be different. In this paper, particular categories of objects were discussed, in which aforementioned influences can be found. Namely, matters of so called Charon's obolus, zoomorphic figural arts, miniatures of weapons and tools, olive lamps and objects of bustum type were discussed. These items were depicted in context of selected sites from various regions of Barbaricum, especially those situated in the northern and central area. An attempt was made to define the degree of influence of the Roman cultural tradition on barbarian population and the way it was adapted.

Praca ta porusza kwestię wpływu rzymskiej obyczajowości funeralnej na obrządek pogrzebowy barbarzyńskiej Europy. Różnorodne, a czasami nawet intensywne, kontakty ludności barbarzyńskiej z przedstawicielami społeczności prowincjonalnorzymskich skutkowały zaczerpnięciem pewnych elementów kulturowych. Można ten proces zauważyć m. in. poprzez obserwację zmian zachodzących w pewnych regułach wyposażania inwentarza grobowego na obszarze Barbaricum. Zdarza się, że badacze w trakcie przeprowadzanych prac wykopaliskowych na terenie barbarzyńskich nekropoli, natrafiają na nietypowe przedmioty, które wiązać można z zapożyczeniem pewnych prowincjonalnorzymskich elementów kulturowych w zakresie wierzeń i praktyk rytualnych. Jednakże, istnieją pewne przesłanki, dzięki którym można sądzić, że ludność barbarzyńska zaadaptowała te zwyczaje pogrzebowe na swój własny niepowtarzalny sposób. Domniemywa się istnienia odmiennej interpretacji tego typu praktyk funeralnych. W niniejszej pracy zostały omówione poszczególne kategorie przedmiotów, w których przypadku można doszukiwać się wspomnianych rzymskich oddziaływań. Została poruszona kwestia tzw. obolusa Charona, zoomorficznej plastyki figuralnej, miniaturek broni i narzędzi, lampek oliwnych oraz obiektów typu bustum. Znaleziska te omówiono w kontekście wybranych stanowisk z różnych regionów Barbaricum. Została też podjęta próba określenia stopnia oddziaływania rzymskiej tradycji kulturowej na ludność barbarzyńską oraz sposobów zaadaptowania rzymskich wzorców zachowania.