All Children, Except One, Grow Up': A Stylometric Analysis of Polish Translations of J.M. Barrie's Peter Pan Stories

The present work is a study of the most significant Polish translations of J.M. Barrie’s Peter Pan in Kensington Gardens and Peter and Wendy by Zofia Rogoszówna (1913), Maciej Słomczyński (1958) and Michał Rusinek (2006). The aim of the research has been to compare the existing double versions (Rogoszówna vs. Słomczyński and Słomczyński vs. Rusinek) in order to distinguish features characteristic for each of the translators, paying particular attention to the translators’ general approaches towards producing the Polish renditions, preferred strategies, as well as some distinctive aspects of the style. Moreover, the study is an attempt at combining quantitative methods of literary texts analysis of authorship attribution and stylometry with a more traditional approach of an in-depth text investigation. In order to obtain a variety of statistical data, the texts have been subjected to testing by three different scripts operating in the R statistical programming environment: stylo, sentence_STTR and keywords. For the purpose of the comparison, the corpora of analyzed texts have been enlarged by works of other prominent authors or their Polish translations, as well as by the translators’ own works. Where it has been judged necessary, the statistical calculations have been supplemented with a textual analysis of the observed phenomena. All in all, the attempt at combining the quantitative approach of literary texts analysis with more conventional methods has proved to be fairly successful. The applied stylometric tools pointed at the existence of certain patterns of similarity and difference with regard to the texts investigated: the two Polish translations of Peter Pan in Kensington Gardens by Rogoszówna and Słomczyński proved to be distinctly dissimilar, while the two versions of Peter and Wendy by Słomczyński and Rusinek seem to have much in common. It has also been observed that Rogoszówna’s works both as a translator and as an author are greatly affected by her own specific style which results in all of her works clustering together. Moreover, further analyses enabled to identify some of the strategies, methods and certain vocabulary items characteristic for each of the translators.

Niniejsza praca poświęcona jest analizie najważniejszych polskich przekładów Piotrusia Pana w Ogrodach Kensingtońskich i Piotrusia i Wendy autorstwa J.M. Barriego, dokonanych przez Zofię Rogoszównę (1913), Macieja Słomczyńskiego (1958) i Michała Rusinka (2006). Zadaniem pracy jest porównanie odpowiadających sobie, podwójnych przekładów dzieł autora (Rogoszówna i Słomczyński oraz Słomczyński i Rusinek) w celu zidentyfikowania cech, które można uznać za charakterystyczne dla każdego z analizowanych tłumaczy, szczególnie w odniesieniu do ogólnego podejścia tłumaczy do procesu tłumaczenia, preferowanych strategii tłumaczeniowych, jak również pewnych charakterystycznych cech stylu. Co więcej, w pracy wykorzystano metody ilościowe mające zastosowanie w atrybucji autorskiej i stylometrii do analizy tekstów literackich, które zostały następnie uzupełnione o bardziej tradycyjną metodę analizy tekstu. W celu uzyskania różnorodnych danych statystycznych badane teksty zostały poddane analizie stylometrycznej z wykorzystaniem trzech skryptów: stylo, sentencje_STTR oraz keywords, działających w programie R. Ponadto, dla celów porównawczych, korpusy analizowanych tekstów zostały powiększone o utwory innych niż Barrie pisarzy, ich polskie przekłady oraz teksty napisane samodzielnie przez badanych tłumaczy. Uzyskane w ten sposób dane zostały następnie uzupełnione o analizę tekstową zaobserwowanych zjawisk. Podjęta w niniejszej pracy próba połączenia innowacyjnych metod ilościowej analizy utworów literackich z bardziej tradycyjnymi, okazała się udana. Zastosowane narzędzia stylometryczne wskazały na istnienie pewnych powiązań między badanymi tekstami: dwa polskie przekłady Piotrusia Pana w Ogrodach Kensingtońskich zdecydowanie się od siebie różniły, podczas gdy dwie wersje Piotrusia i Wendy mają ze sobą wiele wspólnego. Co więcej, zaobserwowano, że Rogoszówna charakteryzuje się niezwykle widocznym stylem, co wpływa na jej pracę zarówno jako tłumacza, jak i autora. Dalsze badania, pozwoliły na zidentyfikowanie niektórych strategii i metod tłumaczeniowych, a także pewnych słów charakterystycznych dla poszczególnych tłumaczy.