The image of Grigori Rasputin in modern culture

The main scientific goal of this thesis is to capture and show the image of Grigori Yefimovich Rasputin, which is widespread in modern culture. The research material contains films and literature, which arisen during the 20th century and at the beginning of 21st century.The first chapter has biographical character. In this part not only the life of Rasputin was described, but also the specific way of showing this man in scientific literature, which turns out to be full of gossips and inaccuracies. This enables to prove that specific myth about Rasputin exists and is duplicated in many historical books and works of art, especially in films and novels. In the second chapter some films about Rasputin are analyzed and described in details. Among them occur mostly historical dramas, where Grigori Yefimovich plays a main role. The author also bring some examples of artworks, which only loosely refer to Rasputin’s story e.g. cartoon or fantasy film. The last part of thesis describes the image of Grigori Yefimovich in literature, mostly in works of prose. Chosen books represent different styles and genres and were written in Russia, Western Europe and North America, what allows making some important conclusions about universal portrayal of Rasputin in modern culture. Despite of books it is also shown how this character inspires song writers and graphics, who decide to write lyrics and draw comics about him.

Podstawowy cel naukowy pracy stanowi zrekonstruowanie, w oparciu o wybrane filmy oraz utwory literackie nawiązujące do Rasputina, sposobów przedstawiania tej postaci historycznej przez współczesnych twórców. Pierwszy rozdział poświęcony został szczegółowemu omówieniu mitu Grigorija Jefimowicza. Problem ten opracowano w oparciu o różnorodną literaturę naukową dotyczącą owej postaci historycznej. W rozdziale drugim skoncentrowano się na sposobie przedstawiania Rasputina w kinematografii. Punkt wyjścia dla rozważań stanowią pierwsze poświęcone mużykowi filmy, które zaczęły powstawać już w roku 1917. W kolejnych podrozdziałach przeanalizowane zostają cztery zachodnie i dwie rosyjskie produkcje ukazujące losy Grigorija Jefimowicza oraz przykłady obrazów, w których pojawiają się, często dość swobodne, nawiązania do tej postaci.W ostatnim rozdziale opisany zostaje wizerunek Grigorija Jefimowicza w szeroko pojętej literaturze pięknej. Większość rozważań poświęcono sposobom przedstawiania Rasputina w prozie – przeanalizowano tu cztery utwory, napisane przez autorów wywodzących się z zachodniego kręgu kulturowego oraz trzy pozycje rosyjskojęzyczne, w których główną rolę odgrywa syberyjski chłop, a także opisano wybrane książki nawiązujące do losów tej postaci historycznej. Omawiane utwory prozaiczne należą do różnych gatunków (powieści, opowiadania) oraz nurtów literackich (m.in. proza historyczna, sensacyjna, fantastyczna). W zakończeniu pracy podjęto próbę przedstawienia wniosków dotyczących tego, w jaki sposób jest kreowany i czym się charakteryzuje wizerunek Rasputina we współczesnej kulturze.