W ostatnich latach ulega zmianie sposób postrzegania Świadka Jehowy, z tzw. „kociarza” na człowieka o ponadprzeciętnej uczciwości i pracowitości. Do tej pory jednak funkcjonuje wiele niewłaściwych wyobrażeń, które często w życiu codziennym zastępują wiedzę na temat Chrześcijańskiego Zboru. Brak zrozumienia przeciętnej osoby dla zachowań członka wspólnoty często wynika z różnic oraz wzajemnej nieprzekładalności systemów wartości.Badanie kwestii problemowych, związanych ze statusem prawnym Świadków Jehowy w RP, wymaga krytycznego wglądu w literaturę. Autorzy dzieł nierzadko postrzegają temat względem własnej pozycji wobec wyznawców. Aby zrozumieć problemy prawne, związane z mentalnością członków organizacji, postanowiłam zagłębić się w prawo, które jest uznawane przez nich za najważniejsze, które stosują w przypadku kolizji z prawem państwowym, pochodzące z Pisma Świętego i jego interpretacji. Jest to prawo, według mniemania Świadków, ustanowione przez Boga Jehowę, spełniające podstawowe kryteria, żeby można było uznać je za swoiste prawo naturalne - ius naturale, nie wywodzące się z żadnej ze szkół prawa natury.Zagłębiając się w lekturę uwarunkowań historycznych, zauważyłam, że doktryna Towarzystwa Strażnica jest zmienna w czasie, a interpretacje przepisów biblijnych, dokonane przez Ciało Kierownicze są dla członków organizacji wiążące. Powoduje to nieustanne pojawianie się nowych konfliktów między poglądami wyznawców, a prawem państwowym. Świadkowie Jehowy w wykonywaniu nakazów swojego prawa są gorliwi, nie mają dla nich znaczenia państwowe sankcje karne. Szanują oni władzę państwową (twierdząc, że nawet najgorsza władza pochodzi od Jehowy). Nie uczestniczą jednak w żaden sposób w rządzeniu ani polityce. Uznają wszelkie organizacje, poza własną, za będące pod wpływem Szatana, stąd też nie wchodzą w ich struktury (w tym państwowe).W RP wyznanie Świadków Jehowy ma uregulowaną sytuację prawną, poprzez wpis do właściwego rejestru. Prawa, wolności i obowiązki wyznawców określa przede wszystkim Konstytucja RP oraz ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z 17 maja 1989 r., a także niektóre przepisy innych aktów prawnych.Tematem wartym uwagi, pojawiającym się przy wielu kwestiach problemowych, związanych z Chrześcijańskim Zborem jest tzw. klauzula sumienia. Pozwala ona jednostce, w określonych okolicznościach, na odmowę wykonania niektórych świadczeń i obowiązków prawnych, ze względu na sprzeciw jej sumienia. Na osobę taką zazwyczaj nałożone są dodatkowe obowiązki, związane możliwością zadośćuczynienia sprawie w inny sposób.Obowiązkami prawnymi, które kłócą się ze spełnianiem nakazów ius naturale, są lub były w RP w różnych okresach historycznych: obowiązek pracy w PRL (prawo do pracy), obowiązek odbycia służby wojskowej, a także szczególny obowiązek lekarza-gwaranta uratowania życia pacjenta poprzez przetoczenie mu krwi. Oprócz tego Świadkowie nie mogą, ze względu na wyznawaną doktrynę korzystać z wielu uprawnień przyznanych im, jako obywatelom, przez prawo polskie. Problemy dotyczą: transfuzji krwi u dorosłych oraz dzieci, sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci, możliwości wyboru zawodu oraz stosunku do instytucji państwa, możliwości czynnego uczestnictwa w jego strukturach i współdecydowania.Sytuacja Świadków w RP jest rozwojowa, wymaga dalszej uwagi. Pojawiają się nowe: zdarzenia, metody leczenia, konflikty zbrojne na świecie, wobec których mogą być zmuszeni do zajęcia stanowiska. Łatwo przewidzieć zachowanie jednostki, znając nauki Chrześcijańskiego Zboru. Jednak doktryna organizacji ulega ciągłym zmianom, a wraz z nią postawy wyznawców.Uważam, że sytuacja prawna Świadków Jehowy powinna zostać uregulowana ustawowo, w przewidzianym prawem trybie, w którym współuczestniczyliby także wyznawcy. Wydaje się to konieczne, ze względu na obecną sytuację – w państwie prawa znajduje się grupa społeczna, deklarująca: posługiwanie się własnym prawem i sprzeciw wobec prawa państwowego w przypadku kolizji między systemami.
Recently there has been a change in the way Jehovah’s Witnesses are perceived – from distrusted people of strange beliefs, towards people of extraordinary honesty and diligence. However, various incorrect notions are still present, and are substituting true knowledge of them in everyday life. Misunderstanding of Community members’ behaviour by average person is often caused by mutual differences and incapability of translating the value systems.Research into problems regarding Jehovah’s Witnesses legal status in the Republic of Poland (RP) requires an analitycal insight into the available literature. Authors often approach the subject in context of their own position towards the worshipers. In order to understand the legal problems associated with the members’ mentality, I decided to explore the law that is the most important to them, the one they obey in case of conflict with the state law, the law derived from the Holy Bible and its interpretation. According to Witnesses, this law comes from the God Jehovah himself, and it satisfies the basic criteria necessary to regard it as specific ius naturale, not originated by any of the Natural Law Theories.Researching the historical sources, I’ve noticed that the doctrine of Watchtower Society has been changing in time, and the interpretations of biblical laws by Governing Body remain binding towards the members of the society. This breeds new conflicts between the followers’ beliefs and the state law.Despite of many state’s penitentiary sanctions, Jehovah’s Witnesses are earnest in obeying their law. They do respect state government, claiming that even the worst government comes from Jehovah. However, they don’t participate in government or politics in any way. They regard all organizations, except from their own, as influenced by Satan, and therefore not enter their structures (also state).In the RP, the congregation of Jehovah’s Witnesses has a regulated law situation, through an entry in appropriate registry. Rights, freedoms and duties of the believers are defined primarily by the Constitution of RP, and by the Act of Freedom of Belief and Conscience from 17th of May 1989, and by some regulations of other legal acts.The so-called clause of conscience is a worthwhile subject, present in many issues of concern to Jehovah’s Witnesses. In certain circumstances, it allows an individual to deny executing some of the services and legal duties, due to conscientious objection. Such person is usually issued extra duties, bound to serve the case in alternative way. The legal duties that disagree with fulfilling the laws of ius naturale, are or have been in Poland in various historical periods: obligation to work in People’s Republic of Poland (right to work), obligatory military service, and particular doctor’s duty to save a patient’s life through blood transfusion. Apart from this, the Witnesses can’t use many of the services provided by the state of Poland, due to their doctrine. Those include: blood transfusions in adults and children, children educational and care services, freedom of choice of profession, right to actively participate in country’s governing structures.The situation of Witnesses in Poland is dynamic and needs further attention. New events, methods of treatment, and military conflicts arise, that may require them to take a stand. An individual’s behaviour is easily predictable, knowing instructions - however their stances keep changing together with their doctrine.
