Językowo-kulturowy obraz społeczności wiejskiej Więckowic koło Tarnowa i wsi okolicznych utrwalony w przezwiskach i przydomkach

The collected material consists of 206 units of language – it is comprehensive and applies to many aspects of life. In order to reconstruct the image of the world congealed in the language and culture of rural communities examined, the categorization of the collected material was made. Unofficial names are classified according to their corresponding semantic and cultural fields. A detailed analysis of the test material is an essential part of this work (chapter nine). It was divided into five subsections. The first section is devoted to an unofficial names motivated by personal names. Creating different colloquial forms or abbreviations of both names and surnames seems to be characteristic for the identification of people in the studied dialect. The second part shows the language and culture image of a ”stranger”. The studied community values ”natives” and deprecates ”strangers”. Subchapter third and fourth reproduce fixed in the language image of a woman and a man. Reference is made here to the external profile, and also on the social determinants. The last section concerns a category of work. Nicknames that have been analyzed here focus on the profession or other type of work performed by nicknamed or its ancestor. Type of work and the way in which it is performed has a clear impact on the image of the unit, often it also decides on the role that nicknamed fully in the studied community. Another factor affecting the image of the person is also its financial status.

Zebrany materiał onomastyczny liczy 206 haseł, jest on obszerny i odnosi się do wielu aspektów życia. W celu zrekonstruowania obrazu świata zakrzepłego w języku i kulturze badanej wspólnoty wiejskiej, dokonano jego kategoryzacji. Przezwiska i przydomki poklasyfikowano wedle odpowiadających im pól semantyczno-kulturowych. Zasadniczą część niniejszej pracy stanowi szczegółowa analiza materiału badawczego (rozdział dziewiąty). Wydzielono tu pięć podrozdziałów. Pierwszy podrozdział poświęcono przezwiskom i przydomkom motywowanym przez nazwy osobowe. W badanej gwarze bowiem cechą charakterystyczną przy identyfikacji osób jest tworzenie różnego rodzaju form potocznych, hipokorystycznych oraz skrótów zarówno od imion, jak i nazwisk. W drugiej części analizy wskazuje się na językowo-kulturowy obraz obcego. Podrozdział trzeci i czwarty kolejno odtwarzają utrwalony w języku wizerunek kobiety i mężczyzny. Wskazuje się tu zarówno na ich zewnętrzny profil, jak i na uwarunkowania społeczne. Ostatni podrozdział dotyczy kategorii pracy. Przezwiska i przydomki utrwalające obraz pracy w kulturze ludowej skupiają się na zawodzie lub innym rodzaju pracy wykonywanym przez przezywanego bądź jego przodka. Rodzaj pracy i sposób, w jaki jest ona wykonywana ma wyraźny wpływ na wizerunek danej jednostki, często decyduje też o roli, jaką przezywany pełni w badanej wspólnocie. Innym czynnikiem wpływającym na wizerunek danej osoby jest też jej status majątkowy.