The legitimacy of maintaining the institution of a preliminary agreement in Polish legal system

The aim of this study is to analyze the function and practical implications of the preliminary agreement. To be able to even attempt an objective assessment of the institution, it was necessary to place it in historical, legal and political context and to draw a summary of the structure provided by Civil Code. Then the question of the consequences of performance and non-performance or improper performance of obligations of the preliminary contract was discussed. This facilitated a comparative analysis of other existing law institutions, in particular the only obliging agreement. This paper was an attempt to prove that in the current Polish law, taking into account the realities of the political and legal and market practice, it is possible to dispense with the preliminary agreement. One of discussed assertions is that all the functions of this institution may be taken over by other structures, requiring only small changes in the legal system. Another issue put into question was the formation of specific, complicated legal structures in the face of the still-bounding principle of freedom to contract.

Celem niniejszej pracy jest analiza funkcji i praktycznych skutków umowy przedwstępnej. Aby możliwa była chociaż próba obiektywnej oceny tej instytucji, konieczne było umieszczenie jej w kontekście historycznym i polityczno-prawnym oraz skrótowe przedstawienie konstrukcji z art. 389 i 390 k.c. Następnie została omówiona kwestia następstw wykonania i niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania z umowy przedwstępnej. Ułatwiło to analizę porównawczą innych funkcjonujących w prawie instytucji, w szczególności umowy wyłącznie zobowiązującej. W niniejszej pracy została podjęta próba udowodnienia, że w obecnym polskim porządku prawnym, biorąc pod uwagę realia polityczno-prawne oraz praktykę rynkową, możliwe jest zrezygnowanie z formy umowy przedwstępnej. Jednym z udowadnianych twierdzeń jest to, że wszelkie funkcje tej instytucji mogą zostać przejęte przez inne konstrukcje przy zastosowaniu niewielkich zmian w porządku prawnym. Pod wątpliwość zostało również poddane tworzenie szczególnych, zawiłych konstrukcji prawnych w obliczu funkcjonowania zasady swobody kontraktowania.