Mineralogiczna charakterystyka stilpnomelanu z pegmatytów strzegomskich

The aim of the present study was to make a mineralogical characteristic of stilpnomelane occurring in Strzegom granites. The granite Massif Strzegom-Sobótka is located in South-Western Polnad on Fore Sudetic block. It is regarged as one of the largest granitoid intrusion in this area. The Massif is clearly differentiated on the East and West, thanks to tectonic activity, as well as interms of types of rocks and pegmatites. In the western part was noted the presence of stilpnomelane in network pegmatites, which have metasomatic origin. The analyzed sample of the mineral was extracted from granitic pegmatite from Andrzej quarry in Strzegom, located in the western part of the Massif. Mineralogical characteristics of stilpnomelane have been made on the basis of the literature and the results of tests carried out using X-ray diffractometry, infrared spectroscopy and scanning electron microscopy. The obtained data indicate that stilpnomelane and chlorite co-occur and analized mineral phase is the most similar to the mineral specimen from the Tien- Shan mountains.

Celem niniejszej pracy było dokonanie charakterystyki mineralogicznej próbki stilpnomelanu występującego w granitach Strzegomskich. Masyw granitowy Strzegom-Sobótka znajduje się w południowo-zachodniej Polsce na przedpolu Sudetów Środkowych i stanowi jedną z największych intruzji granitoidowych na tym obszarze. Jest wyraźnie zróżnicowany na część wschodnią i zachodnią, za sprawą aktywności tektonicznej, jak również odmienności wykształcenia skał i zróżnicowania pegmatytów. W części zachodniej masywu zauważono obecność pegmatytów sieciowych, w obrębie, których występuje stilpnomelan o pochodzeniu metasomatycznym. Analizowana próbka minerału została pobrana z pegmatytów granitoidowych kamieniołomu Andrzej w Strzegomiu, położonego w zachodniej części masywu. Dokonano charakterystyki mineralogicznej próbki stilpnomelanu na podstawie literatury oraz wyników badań przeprowadzonych przy pomocy dyfraktometrii rentgenowskiej, spektroskopii absorpcyjnej w podczerwieni oraz mikroskopii elektronowej skaningowej. W oparciu o otrzymane wyniki stwierdzono współwystępowanie stilpnomelanu i chlorytu oraz największe podobieństwo analizowanej fazy krystalicznej do okazu pochodzącego z gór Tien-Szan.