This dissertation is dedicated to the activity of Booker T. Washington (1856 – 1915) – one of the greatest black leaders in the history of the United States and the founder of Tuskegee Institute. In my work I presented how Booker T. Washington fought for the advancement of black people in the United States. In the introduction I briefly discussed the history of blacks in America until the turn of the twentieth century, and I also presented the realities that Washington lived and functioned in. Presenting the life realities is necessary to understand activieties and accomodation philsophy of Washington. The first chapter is dedicated to the childhood and growing up of Washington. The chapter presents his social background, experience, education and value system that made made him unquestionable black leader. Washington was born on the farm of James Burroughs, in Hale’s Ford (in Virginia). He grew up in the family of slaves. While being a child he combined physical work and education with difficulty. Undertaking studies at Hampton Institute was a turning point in his life. Due to graduating at Hampton Institute, and later working for this school Washington received an offer of taking up a position of a principal at a new school in Tuskegee. In the second chapter I described the activity of Washington as a principal of Tuskegee Institute, and also how the school functioned, was financed, and postively influenced by Washington’s family. In the third chapter I presented philosophy of accommodationism that Washington was holding to, and also the organizations based on this idea. Accommodationism was a philosophy based on the assumption that the advancement of black people was to proceed gradually through work and thrift. Washington believed that the South is the best place for blacks, because that is the place where their number is the biggest. Moreover, according to Washington the South provided the greatest business oppotunities for the Negroes. After the Atlanta Exposition speech in 1895 Washington became famous in the country. His autobiography Up from Slavery published in 1901 brought him worldwide fame. The fourth chapter is dedicated to critics and opponents of Washington’s ideology, with special regard to W. E. B. Du Bois. This distinguished sociologist and black activist did not oppose to activities of Washington at first. However, after publishing of The Souls of Black Folk they came to a split. Du Bois raised his objection in the organizations that he co-founded; at first at Niagara Movement, and later in NAACP. He condemned Washington for his acceptance of discrimnating laws and for neglecting the higher education for blacks. In the fifth chapter I presented political influences of Washington, including the secret ones at that time. Washington only officially accepted racial discriminating laws. In fact, he fought them, secretely financing court cases challenging these laws. In the conclusion I presented the influence that Washington had on the history of Afro-Americans and I made a judgement of this once contorversial, nowadays already largely forgotten black leader. Despite the controversies that Washington later aroused, his strategy of accommmodationism was largely accepted by the black people. It was not until Civil Rights Movement of 1950s and 1960s, that the strategy of accommodationism had been replaced by non-direct action.
Niniejsza praca poświęcona jest działalności Bookera T. Washingtona (1856 – 1915) – jednego z największych murzyńskich przywódców w historii Stanów Zjednoczonych i założyciela Tuskegee Institute. W swojej pracy przedstawiłem w jaki sposób Booker T. Washington prowadził walkę o postęp ludności murzyńskiej w Stanach Zjednoczonych. We wstępie omówiłem pokrótce historię Murzynów w Ameryce do przełomu XIX i XX wieku, a także przedstawiłem realia w jakich przyszło żyć i funkcjonować Washingtonowi. Przedstawienie życiowych realiów jest potrzebne dla zrozumienia działań i filozofii akomodacjonizmu Washingtona. Rozdział pierwszy poświęcony został dzieciństwu i dorastaniu Washingtona. Ukazane zostały w nim jego pochodzenie, doświadczenia, wykształcenie i system wartości, dzięki którym stał się niekwestionowanym przywódcą murzyńskim. Washington przyszedł na świat na farmie Jamesa Burroughsa w Hale’s Ford (stan Wirginia). Dorastał w rodzinie niewolników. Będąc dzieckiem z trudem godził pracę fizyczną z nauką. Przełomem w jego życiu stało się podjęcie nauki w szkole w Hampton. Dzięki ukończeniu Hampton Institute, a następnie pracy dla tej szkoły, Washington dostał propozycję objęcia stanowiska dyrektora nowej szkoły w Tuskegee. W rozdziale drugim opisana została działalność Washingtona jako dyrektora - Tuskegee Institute, a także sposób funkcjonowania szkoły, jej finansowanie, oraz pozytywny wpływ jaki wywarła na nią rodzina Washingtona. W rozdziale trzecim przedstawiłem filozofię akomodacjonizmu, której hołdował Washington, a także organizacje oparte na tej idei. Akomodacjonizm był filozofią według której awans grupy murzyńskiej miał odbywać się stopniowo poprzez pracę i przedsiębiorczość. Washington wierzył, że najlepszym miejscem dla Murzynów jest Południe, ponieważ to tam jest ich najwięcej. Ponadto według Washingtona Południe stwarzało największe szanse biznesowe dla Murzynów. Washington stał się sławny w kraju po przemówieniu w Atlancie w 1895 roku. Światową sławę przyniosła mu wydana w 1901 roku autobiografia Up from Slavery. Rozdział czwarty poświęcony został krytykom i oponentom ideologii Washingtona, ze szczególnym uwzględnieniem osoby W. E. B. Du Bois. Ten wybitny socjolog i działacz murzyński z początku nie sprzeciwiał się działalności Washingtona. Jednak po wydaniu The Souls of Black Folk, doszło między nimi do rozłamu. Du Bois wyrażał swój sprzeciw w organizacjach których był współzałożycielem; najpierw w Ruchu Niagara, a następnie w NAACP. Potępiał Washingtona za akceptację dla dyskryminujących praw i za zaniedbywanie szkolnictwa wyższego dla Murzynów. W rozdziale piątym ukazane zostały polityczne wpływy Washingtona, również te wówczas sekretne. Washington tylko oficjalnie akceptował dyskryminujące Murzynów prawa. W rzeczywistości walczył z nimi potajemnie finansując sprawy sądowe kwestionujące te prawa. W zakończeniu przedstawiłem wpływ jaki Washington miał na historię Afroamerykanów oraz dokonałem oceny tego niegdyś kontrowersyjnego, a dziś znacznie zapomnianego już murzyńskiego przywódcy. Pomimo kontrowersji które później wzbudzał Washington, jego strategia akomodacjonizmu była powszechnie akceptowane wśród grupy murzyńskiej. Dopiero w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku podczas funkcjonowania ruchu na rzecz praw obywatelskich, strategia akomodacjonizmu ustąpiła popularności akcji bezpośredniej.
