Kto spogląda w zwierciadło wody, ten widzi obraz samego siebie, czyli archetyp cienia w fabule i konstrukcji serialowych postaci

Celem niniejszej pracy było zbadanie narratologicznych funkcji archetypu cienia w serialach przynależących do tzw. telewizji jakościowej, ze szczególnym uwzględnieniem jego kreacyjnej oraz dramaturgicznej roli, czyli oddziaływaniu tej mitycznej figury na budowę bohaterów oraz rozwój fabuły. Porządek pracy został uwarunkowany poprzez podział na trzy wyraźnie obserwowalne warianty przejawiania się tegoż archetypu: Cień niezintegrowany (rozpoznany lub nierozpoznany), ostatecznie zintegrowany, a także wersja Cienia łączonego z animą. Bohaterami, których kreacja opiera się na schemacie poszczególnych kategorii Cienia, są: Peter Quinn z Homeland i Eliot Alderson z Mr. Robota, Rust Cohle z Detektywa i Amy Jellicoe z Iluminacji, oraz Noah i Alison z The Affair. Przyjrzałam się zależnościom pomiędzy wpływem danego Cienia na fabułę i budowę bohatera a specyfiką zastosowanego gatunku, konwencją oraz wykorzystanymi strategiami narratologicznymi. W swojej pracy opierałam się w głównej mierze na teoriach Carla Gustava Junga, istotny wpływ okazała się mieć również myśl Mircea Eliade’go oraz działa Josepha Campbella. Łącząc motywy archetypiczne z pojęciem nowej telewizji udowodniłam, iż dzisiejszy serial jest połączeniem prastarych pierwiastków z nowatorskimi sposobami narracji. By tego dokonać, przybliżyłam zarówno zręby teorii jungowskiej, jak i podstawy teorii narratologicznej.

The aim of this thesis was to scrutinize two function of archetype of shadow in quality TV: creational and narrational. In order to do this, it was necessary to examine characters’ constrictions and TV shows’ plots. The order of my work was conditioned by three evidently noticeable apperance variants of this archetype due to the assimilational stages of Shadow: disintegrated (recognised or unrecognised), integrated and the Shadow combined with anima/animus. I was interested in characters which creation based on those categories: Homeland’s Peter Quinn, Mr. Robot’s Eliot Alderson, True Detective’s Rust Cohle, Enlightened’s Amy Jellicoe and The Affair’s Noah and Alison. By analysing correlation between particual kind of Shadow and its influence on storyline and charakters’ creation, I found significant connection with genre, convention and narrative strategies applied. My dissertation was influenced by Jungian psychology as well as the works of Mircea Eliade and Joseph Campbell’s thoughts. By connecting achetypical elements with a new television theory I prove that nowadays TV series are nothing more but the synthesis of ancient roots and innovative narrational achievements.