"Nowoczesne Madonny. Motyw karmienia piersią w malarstwie XIX wieku"

This paper summarises, classifies and discusses the examples of breastfeeding images in European paintings from 19th and 20th century. Such a long timeframe was assumed to enable finding various variations and modifications of the motif and their connection with undergoing cultural processes, including especially the evolution of perception of family and maternity from the times of the Enlightenment and classicism. The paper discusses genre scenes and portraits painted by academic painters, realists and impressionists who portrait breastfeeding mothers in a manner resembling the Maria Lactans theme. Then the works from the turn of 19th and 20th century were analysed that are a sign of deepened reflection on maternity. In the last chapter, paintings of Young Poland artists, who also used the breastfeeding motif, is situated in the background of European paintings. The paper states that in Poland the theme was sacralised more than in other countries and points out examples of the Maria Lactans theme.

W pracy zebrano, pogrupowano i omówiono przykłady przedstawień karmienia piersią występujące w malarstwie europejskim w XIX i na początku XX wieku. Przyjęcie długiego zakresu czasowego miało na celu wydobycie różnych wariantów i przemian motywu i powiązanie ich z zachodzącymi wówczas procesami kulturowymi, w tym zwłaszcza z ewolucją postrzegania rodziny i macierzyństwa poczynając od okresu oświecenia i klasycyzmu. Omówiono sceny rodzajowe i portrety autorstwa malarzy akademickich, realistów i impresjonistów ukazujące karmiące matki niekiedy w sposób przypominający temat Maria Lactans, następnie zanalizowano dzieła z przełomu wieku XIX i XX będące świadectwem pogłębionej refleksji nad macierzyństwem. W ostatnim rozdziale na tle malarstwa europejskiego usytuowana została twórczość malarzy młodopolskich, którzy również sięgali w swoich obrazach po motyw karmienia piersią. Postawiono tezę o silniejszej niż w niektórych innych krajach sakralizacji tego motywu i wskazano przykłady kontynuacji tematu Maria Lactans.