Autonomiczne pojęcia prawa w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz konsekwencje ich wprowadzenia

The subject of the thesis is to investigate the issue of autonomous concepts of law defined by Court of Justice of European Union. Autonomy means that such concept must be defined independently from its meaning in member states’ law. Autonomous definition is applied uniformly in every member state of the EU. Purpose of the work was to determine, why Tribunal introduces autonomous concepts of law in its rulings, which means of legal interpretation are used for it and how autonomous definitions impact on effectiveness of EU law and on the principle of legal certainty. The first chapter focuses on purpose of applying autonomous definitions with emphasis placed on multilingualism of EU. In chapters II - IV three specific autonomous concepts are described. These are: "court" in the meaning of the article 267 of the Treaty on the Functioning of the European Union, "personal service of documents" in the meaning of the Council Framework Decision on the European arrest warrant and "parody" in the meaning of the "Infosoc" Directive. Each of the concepts is analysed in following subsections: legal base, definition, area of application, context, reason of creation and differences between European and Polish understanding of legal concept. Chapter V is a summary of opinions on influence of using autonomous concepts by CJEU as a method of legal interpretation on European and state legal systems. Thesis is based on the analysis of CJEU rulings, opinions of Advocates General and legal doctrine. Conclusion is that initial hypothesis, which is that introducing autonomous definition by CJEU has a positive influence on effectiveness of EU law and negative influence on principle of legal certainty, is correct. Additionally, Tribunal improperly uses plain meaning rule in this context, which is a mean of textual interpretation. To the contrary, autonomous definition is a form of functional interpretation. To sum up, the thesis proposes reduction in use of autonomous concepts in CJEU rulings. Instead of defining words, Tribunal should develop other means of pro - EU interpretation of law and encourage independence of state courts in that matter.

Tematem pracy są autonomiczne definicje pojęć prawa unijnego wprowadzone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Autonomiczność oznacza, że pojęciu należy przypisać znaczenie odrębne względem obowiązującego w krajowych porządkach prawnych. Unijna definicja autonomiczna obowiązuje jednolicie w całej Unii Europejskiej. Zamysłem pracy jest określenie celów, jakie przyświecają Trybunałowi przy wprowadzaniu takich definicji, wskazanie metod wykładni, jakie są do tego stosowane oraz określenie wpływu ustalenia takich definicji na efektywność prawa unijnego oraz zasadę pewności prawa. Pierwszy rozdział poświęcony jest przyczynom stosowania autonomicznej wykładni przez Trybunał, ze szczególnym naciskiem położonym na wielojęzyczność UE. Rozdziały II - IV opisują konkretne przykłady pojęć autonomicznych. Są to – „sąd” w znaczeniu procedury prejudycjalnej określonej w art. 267 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, „doręczenie osobiste” w kontekście Decyzji ramowej o europejskim nakazie aresztowania oraz „parodia” w znaczeniu tzw. dyrektywy InfoSoc. Każde pojęcie zostało przeanalizowane poprzez opisanie: podstawy prawnej, treści definicji, zakresu jej zastosowania, kontekstu powstania definicji, celu jej stworzenia oraz różnic występujących pomiędzy znaczeniami w polskim i unijnym systemie prawnym. V rozdział zawiera podsumowanie oceny wpływu stosowania przez TSUE definicji autonomicznych jako środka wykładni prawa na system prawa krajowego i unijnego. Praca oparta jest na analizie orzecznictwa TSUE, opinii rzeczników generalnych oraz poglądów wyrażonych w doktrynie. Wnioski potwierdzają wstępną hipotezę jaką jest stwierdzenie, że stosowanie definicji autonomicznych przez Trybunał wpływa korzystnie na efektywności prawa unijnego, ale ma negatywny wpływ na zasadę pewności prawa. Dodatkowo negatywnie oceniono stosowanie przez Trybunał w tym kontekście dyrektywy języka potocznego, która w przeciwieństwie do definicji autonomicznych jest środkiem wykładni językowej, a nie celowościowej. W podsumowaniu zawarto również postulat ograniczenia ilości wprowadzanych przez Trybunał definicji autonomicznych, na rzecz rozwijania innych środków wykładni prounijnej oraz zwiększenia w tym zakresie samodzielności sądów krajowych.