Phraseologische Modifikationen in der deutschen Presse am Beispiel von Schlagzeilen in dem Online-Nachrichtenmagazin ,,Der Spiegel

Celem niniejszej pracy jest określenie, które rodzaje modyfikacji frazeologicznych występują najczęściej w nagłówkach artykułów jak i które rodzaje frazeologizmów są najczęściej poddawane modyfikacji. Część teoretyczną otwiera wyjaśnienie podstawowej terminologii z dziedziny frazeologii oraz przedstawienie głównych cech frazeologizmów. Pierwszy rozdział zawiera również klasyfikację strukturalno-semantyczną według Burgera / Buhofera / Sialma, która została nieznacznie zredukowana w oparciu o część praktyczną. Drugi rozdział poświęcony jest modyfikacjom frazeologicznym, będących w centrum zainteresowania autorki. Najpierw szczegółowo został opisany termin ,,modyfikacja frazeologiczna", który następnie został oddzielony od innych, podobnych zjawisk, w szczególności od wariantu frazeologicznego. Szczególna uwaga jest poświęcona typologii modyfikacji, która została podzielona na strukturalną i semantyczną oraz podparta odpowiednimi przykładami. Wyszczególnione zostały również funkcje modyfikacji frazeologicznych w oparciu na ich potencjalne występowanie w nagłówkach gazet. Rozdział trzeci poświęcony jest językowi mediów. Przybliżone zostały tutaj formy, jakie mogą przybierać nagłówki gazet jak i fenomen internetowych gazet jako nowego rodzaju mediów.Ostatni rozdział stanowi część empiryczną. Bazuje ona na 50 nagłówkach artykułów z gazety internetowej ,,Der Spiegel" i znalezionych tamże modyfikacjach frazeologizmów. Zostały one przedstawione w formie tabeli oraz w kilku przypadkach szczegółowo opisane. Po przeanalizowaniu na podstawie opisanych w pierwszym i drugim rozdziale klasyfikacji wyniki zostały podane w postaci diagramów.

The aim of this thesis is to determine, which types of phraseological modifications appear most freqently in newspaper headlines and which types of phrasemes are most often modificated by journalists. The theorerical part begins with the explanation of the terms ,,phraseology" and ,,phrasem", followed by the presentation of the distinguishing features and the structural-semantic classification of phraseological units. It must be highlighted that only a few types of phrasems, strictly connected to the practical part, are outlined. The second chapter puts the phenomenon of phraseological modifications under the microscope, including the distinction from other structures, the detailled typology encompassing both structural and contextual modifications, and the description of its chosen functions fulfilled in headlines as well. The next part of the presented paper is dedicated to the wide-ranging subject of the newspaper language, from which only selected topics, strictly connected with the analysed corpora, are introduced. The final, empirical part, is based on 50 phraseological modifications obtained from headlines of articles from the news magazine ,,Spiegel-Online", which have been examined and in some cases described using the classifications from the previous chapters.

Das Ziel dieser Bachelorarbeit ist die Bestimmung, welche Modifikationsarten am häufigsten in Artikelüberschriften auftretenen sowie welche Typen von Phraseologismen am häufigsten modifiziert werden. Zu Beginn meiner Untersuchung konzentriere ich mich auf die Erklärung des Begriffs Phraseologismus sowie auf die Darstellung der Merkmale von Phraseologismen. Ein weiterer Kapitelabschnitt beschäftigt sich mit der Klassifikation von Phraseologismen, wobei ich auf die ausführliche Schilderung verzichte und nur auf einige Klassen eingehe.Im zweiten Kapitel lenke ich meine Aufmerksamkeit auf phraseologische Modifikationen, die im Vordergrund meiner Interessen stehen. An dieser Stelle wird der Terminus erklärt und von anderen phraseologischen Erscheinungen abgesondert. Ausführlich wird die Typologie phraseologischer Modifikationen präsentiert, wobei ich strukturelle und kontextuelle Klassifikationen unterscheide. Einer tiefgründigen Analyse werden ebenfalls Funktionen von Modifikationen unterzogen.Das dritte Kapitel wird der Pressesprache gewidmet. Da werden meine Untersuchungen eingegrenzt, indem ich mir die Charakteristik von Schlagzeilen sowie des Phänomens von Online-Zeitungen und Online-Zeitschriften zum Ziel setze. Das letzte Kapitel meiner Arbeit stellt den empirischen Teil dar. Dabei werden die von mir ausgesuchten phraseologischen Modifikationen und derer Basen anhand der im ersten und zweiten Kapitel beschriebenen Klassifikationen analysiert. Als Korpus meiner Studie dienen die Schlagzeilen aus dem Online-Nachrichtenmagazin ,,Der Spiegel".