Water scarcity in Polish Crisis Management Plans

Plany Zarządzania Kryzysowego (PZK) są podstawowym dokumentem określającym tryb działania obrony cywilnej w odniesieniu do poszczególnych zagrożeń. Jakość tych dokumentów: treść merytoryczna, przejrzysta struktura i przystosowanie do pracy operacyjnej pod dużą presją czasu i stresu wpływa na skuteczność zarządzania kryzysowego w czasie wystąpienia sytuacji kryzysowej.W pracy przeanalizowano zagadnienie niedoboru wody w dwunastu PZK (krajowy oraz jedenaście wojewódzkich). Starano się udzielić odpowiedzi na pytanie badawcze: czy planowanie cywilne w Polsce odpowiada zidentyfikowanym i przewidywanym zagrożeniom wynikającym z niedoboru wody? Aby umożliwić porównanie zapisów PZK, zastosowano spójne podejście metodyczne. Opracowano osiem pytań szczegółowych dotyczących zagadnienia niedoboru wody w PZK, pozwalających na ilościową i jakościową ocenę ich zapisów. Treść planów analizowano m.in. pod względem podejścia metodycznego, oceny ryzyka i metod działania w zakresie zagrożenia niedoborem wody.Charakter zagrożeń ma istotny wpływ na sposób zarządzania nimi. Im bardziej szczegółowo zostaną poznane procesy kształtujące dane zagrożenie i zdefiniowane jego cechy specyficzne (jak np. zmienność w czasie i przestrzeni), tym skuteczniej można nim zarządzać. Celem wprowadzenia w specyfikę zagadnienia analizę zapisów poszczególnych planów poprzedzono syntetycznym opisem zjawiska niedoboru wody. Opracowano katalog możliwych przyczyn i opisano cechy specyficzne tego zjawiska. Opisano zasoby wodne i ich zużycie w Polsce oraz przedstawiono je na tle statystyk europejskich. Opisano ponadto zagadnienie ryzyka związanego z niedoborem wody.Dzięki wykonanej analizie w treści PZK zidentyfikowano zapisy mogące potencjalnie wpływać na zmniejszenie efektywności planowania cywilnego związanego z niedoborem wody. Spośród nich można wymienić: zawężenie zagadnienia niedoboru wody do zjawiska suszy, brak zróżnicowania oceny ryzyka niedoboru wody pomiędzy województwami, czy niespójność zapisów pomiędzy PZK w zakresie podmiotów wiodących i współodpowiedzialnych za realizację działań zarządzania kryzysowego w zakresie niedoboru wody.Analiza porównawcza PZK przyczyniła się do identyfikacji negatywnych i pozytywnych cech Planów dotyczących struktury dokumentów, zastosowanych rozwiązań wizualnych, metodyki oraz treści merytorycznej. W ostatnim rozdziale pracy zaproponowano zbiór rozwiązań do wdrożenia w PZK celem zwiększenia ich efektywności operacyjnej w zakresie zarządzania niedoborem wody.

Crisis Management Plans (CMPs) are basic legal instruments which define a functional mode of crisis management in Poland. The quality of CMPs, concerning a substantive content, transparent structure and adaptation to operational use under stress and time pressure influence the effectiveness of crisis management.The paper analyses content of twelve CMPs (national and eleven provincial) in terms of water scarcity. It attempts to answer research question: if civil planning in Poland meets the requirements of identified and projected water scarcity threats. There were designed eight detailed questions concerning water scarcity issue, which enabled quantitative and qualitative analysis of CMPs. Consistent methodology made it possible to compare the CMPs content referring to the water scarcity. The content of each plan was scrutinized in relation to the methodology, risk assessment and prevention methods regarding water scarcity issue.Potential threat characteristic define techniques used in its managing. The more detailed knowledge about processes which create particular crisis (as its spatial and time distribution for example) is, the more effective the crisis management is. Thus the CMPs analyse was preceded by synthetic description of the water scarcity phenomena, its characteristic and compilation of potential causes. Statistics about water resources and its use in Poland were compared to European trends. The risk management concerning water scarcity was distinguished.The analyse identified issues related to reduction in effectiveness of the water scarcity management and civil protection, such as equation of water scarcity and droughts, undifferentiated water scarcity risk in the provinces despite differentiated water resources, inconsistency of policymakers in CMPs and the execution of managing water scarcity.Comparative analysis of CMPs methodology, structure, data visualization and substantive content defined drawbacks and assets of the documents. The last part of the paper proposes solutions to increase operational effectiveness of CMPs.