Utopijne wizje świata w wybranych dziełach Kurta Vonneguta

Celem niniejszej pracy dyplomowej jest ukazanie w jaki sposób amerykański pisarz, Kurt Vonnegut, wykorzystuje w swoich dziełach motyw utopii. Analiza tego zagadnienia oparta jest na jego dwóch powieściach – „Kociej kołysce” oraz „Niech pana Bóg błogosławi, panie Rosewater”. Literackie wizje utopijnego świata stanowią punkt wyjścia do dyskusji na temat wartości prawdy i kłamstwa, przeznaczenia i wolnej woli, nauki i religii, a także kondycji Stanów Zjednoczonych Ameryki po II wojnie światowej, podziału bogactwa i pojęcia świadomości społecznej. W przypadku „Kociej kołyski”, wkroczenie w dystopijną narrację rozważane jest w kontekście obaw charakterystycznych dla czasów publikacji książki, tj. okresu zimnej wojny. Próba odpowiedzi na pytanie jakie przesłania niosą ze sobą analizowane powieści uwzględnia również postać autora, a w szczególności jego pozbawiony złudzeń pogląd na świat, a także filozofię humanizmu, której przejawem jest troska o szczęście i godność człowieka. Zwracając uwagę na uniwersalny aspekt części z poruszonych w powieściach tematów, praca rozpatruje także jak odnoszą się one do problemów współczesnego świata.

The thesis examines the rhetorical function of utopia in Kurt Vonnegut’s fiction. The analysis is based on two of his novels – Cat’s Cradle and God Bless You, Mr. Rosewater. Literary creations of utopian worlds depicted in the aforementioned works serve as a base for the discussion on the value of truth and lies, fate and free will, science and religion, as well as the condition of the American Dream, the distribution of wealth, and the concept of social conscience. Cat’s Cradle’s dystopian narrative is considered as a reflection of fears characteristic of the Cold War period. The attempt to determine the novels’ messages is made in the context of the author’s cultural background and views, especially his disillusioned outlook on the world, and the philosophy of humanism, which manifests in the concern for the happiness and dignity of a man. Recognizing the universality of the themes brought up in the novels, the work also examines how they can pertain to the contemporary world.