KULTURBUNDNA ELEMENT I ROMANEN „SZÓSTA KLEPKA” AV MAŁGORZATA MUSIEROWICZ OCH DESS SVENSKA ÖVERSÄTTNING

Syftet med föreliggande uppsats är att presentera en jämförande deskriptiv analys av översättning av kulturreferenser. Föremålet för analysen är Małgorzata Musierowicz roman ”Szósta klepka” (1977) och dess svenska översättning ”Sjätte sinnet” (1984), övers. Lennart Ilke. I den teoretiska delen av uppsatsen diskuteras tidigare översättningsvetenskaplig forskning. Dessutom definieras begreppen kultur och kulturbundna element och de kulturella referenserna klassificeras. Vidare presenteras olika översättningstekniker som används till att översätta de kulturspecifika referenserna. I uppsatsens nästa del beskrivs materialet och metoden för analysen. I den analytiska delen analyseras 75 exempel på kulturbundna element. De analyserade exemplen är uppdelade i fem grupper. Varje exempel analyseras i fråga om de olika översättningstekniker översättaren har använt sig av. Uppsatsen avslutas med en sammanfattning och en diskussion i vilka analysens resultat presenteras.

The aim of this thesis is to present a descriptive comparative study of the translation of cultural references. The subject of this analysis is Małgorzata Musierowicz’ novel, “Szósta klepka” (1977) and its Swedish translation, “Sjätte sinnet” (1984), translated by Lennart Ilke.The theoretical prerequisites are presented first as the basis of the analysis. Those include, among others: previous research in the field, definitions of the terms “culture” and “cultural elements”, classification of the aforementioned cultural elements and various translation methods and strategies. Short description of the analysed texts, as well as methodology is also provided.The conducted analysis covers 75 representative examples. Each example is discussed in regard to the choices and the translation methods the translator used. In the final chapter, the conclusions are summarized and the results of the analysis are presented.

Celem niniejszej pracy jest przytoczenie i analiza przykładów technik tłumaczeniowych zastosowanych w przekładzie powieści Małgorzaty Musierowicz. Przedmiotem analizy jest powieść „Szósta klepka” (1977) oraz jej szwedzki przekład pt. „Sjätte sinnet” (1984),, tłum. Lennart Ilke.W części teoretycznej pracy podjęto próbę zaprezentowania zagadnień związanych z dotychczasowymi badaniami w dziedzinie translatoryki i pojęciami „kultura” oraz „elementy kulturowe”. Zaprezentowana zostaje również klasyfikacja elementów kulturowych i związane z nimi techniki tłumaczeniowe. W kolejnym rozdziale przybliżono materiał, życiorysy autorki i tłumacza oraz metody badawcze, zastosowane do przeprowadzenia analizy.W części analitycznej na przykładzie 75 wybranych elementów kulturowych zaprezentowano i omówiono różne techniki tłumaczeniowe zastosowane przez tłumacza.W ostatniej części przedstawiono podsumowanie przeprowadzonej analizy oraz wynikające z niej wnioski.