Granice wyboru prawa dla zobowiązań umownych. Rozporządzenie Rzym I z perspektywy polskiej i hiszpańskiej

The process of Europeanisation made possible the introduction of the uniform conflict of law rules related to contract in the Member States of the European Union. It took the form of the Rome I Regulation. The parties were awarded the competence to choose the applicable law. It originates from the principle of party autonomy in the field of private international law. The limitations imposed upon the choice of law by Rome I Regulation were also discussed. An attempt was being made to classify the aforementioned limits. Both formal validity and criteria which are drawn from article 3.1 and 3.2 Rome I Regulation were analysed. The general rule as to the consequences of the failure to comply with the aforementioned requirements was drawn. Also, the legal phenomena which enable the parties to customise the choice of law as they deem convenient for their own purposes were considered: conditional choice of law, subsequent choice of law and dépeçage. The paper also focuses on the limitations imposed on the basis of protecting the weaker party and justified by the peculiarities of this type of contract. The issue of the determination of foreign law in court proceeding was also analysed. The paper compares how the limitations of choice of law are interpreted in Polish and Spanish doctrine.

Proces integracji europejskiej przyczynił się do wprowadzenia w państwach członkowskich jednolitej regulacji kolizyjnej w zakresie zobowiązań umownych – rozporządzenia Rzym I.Stronom została przyznana kompetencja do wyboru prawa, będąca wyrazem autonomii woli w prawie prywatnym międzynarodowym. W pracy przedstawiono poszczególne ograniczenia swobody wskazania prawa właściwego wynikające z przepisów rozporządzenia Rzym I oraz podjęto próbę ich klasyfikacji. Omówiono zagadnienia formy umowy o wybór prawa oraz podstawowe kryteria skutecznego wyboru wynikające z art. 3 ust. 1 Rzym I. Na podstawie ich analizy podjęto próbę wyprowadzenia reguły ogólnej odnoszącej się do skutków niezachowania wspomnianych wymogów. Poruszono także problematykę instytucji, które pozwalają stronom na modyfikację wyboru stosowanie do własnych potrzeb: zamieszczenie warunku, zmianę statutu oraz dépeçage. Zwrócono uwagę na ograniczenia podyktowane potrzebą ochrony słabszej strony stosunku zobowiązaniowego, a także warunkowane szczególnym charakterem umowy. Rozważono problem ustalenia treści prawa obcego w postępowaniu sądowym. W pracy dokonano porównania rozumienia granic autonomii stron w świetle wypowiedzi polskiej i hiszpańskiej doktryny.