Potrącenie w prawie arbitrażowym

In the submitted dissertation the author coherently presents and analyzes problems related to the set-off in the arbitration proceedings. In the Polish legal order, which was the main field of the the author's deliberations, the set-off is a substantial law institution regulated by the Civil Code, yet the defendant during the court proceedings may raise the set-off defence, which is a procedural law institution in order to demonstrate the effects of the previously used substantial law institution. However, in this dissertation the author presents the topic of set-off not only in regard to the Polish legal system, but included as well the arbitration’s characteristic, as a way of settling international disputes by taking into consideration differences arising from different legal systems. The subject matter of this paper is the attempt to solve the problem of raising the set-off defence in the arbitration proceedings, when the counterclaim is not covered by the arbitration clause. In addition, the author analyzes issues related to the choice of law rules applicable to the set-off in the international arbitration.The first chapter presents the institution of set-off regulated in art. 498 and following of the Polish Civil Code indicating the premises and consequences of such legal action. Then the author performs comparative analysis of the similarities and differences of this legal institution occurring between the Romanic, the Germanic and the common law legal system. The third chapter deals with procedural issues related to the set-off defence and counterclaim. The issue was discussed in the following context, whether the set-off defence can be treated as a mean of pursuing a claim. Furthermore, the author discussed the problem of res judicata and lis pendens in the event of raising such defence. The last chapter answers the questions raised at the beginning of the dissertation. First, whether it is possible to raise ​​the set-off defence due to the limited scope of the arbitration clause. Second, which law is applicable to the set-off institution in international arbitration. Third, in choosing the applicable law whether the arbitral tribunal shall apply the conflict of laws rules established in one of the legal systems, and if so which one.

Niniejsze opracowanie w sposób spójny przedstawia i analizuje problemy związane z instytucją potrącenia w postępowaniu arbitrażowym. Polem do rozważań autora jest polski porządek prawny w którym to potrącenie jest instytucją prawa materialnego uregulowaną w kodeksie cywilnym, a jej procesowym odpowiednikiem jest zarzut potrącenia, z uwzględnieniem cech charakterystycznych arbitrażu, jako sposobu rozstrzygania sporów międzynarodowych i odmienności uregulowań dot. potrącenia występujących w różnych systemach prawnych. Tematyka tej pracy wiąże się przede wszystkim z próbą rozwiązania problemu czy w przypadku, gdy sporna wierzytelność wzajemna nie jest objęta zapisem na sąd polubowny to pozwany w postępowaniu arbitrażowym jest uprawniony do podniesienia zarzutu potrącenia. Ponadto autor dokonuje analizy zagadnień związanych z wyborem prawa właściwego dla instytucji potrącenia w arbitrażu międzynarodowym. W pierwszym rozdziale zostaje dokonane przedstawienie instytucji potrącenia uregulowanej w art. 498 i nast. kodeksu cywilnego wskazujące przesłanki pozytywne i negatywne dokonania takiej czynności prawnej oraz jej skutki. Następnie autor dokonuje analizy prawnoporównawczej wskazując na podobieństwa i różnice tej instytucji prawnej występujące pomiędzy modelem romańskim, modelem germańskim, a systemem common law. Rozdział trzeci porusza zagadnienia procesowe związane z zarzutem potrącenia i powództwem wzajemnym. Omówiona została przy tym kwestia czy zarzut potrącenia może być traktowany jako środek dochodzenia roszczenia oraz problem powagi rzeczy osądzonej i zawisłości sporu w przypadku podniesienia takiego zarzutu. Ostatni rozdział odpowiada na pytania postawione na początku pracy, czyli czy istnieje możliwość podniesienia zarzutu potrącenia ze względu na ograniczony zakres przedmiotowy zapisu na sąd polubowny, a także na wybór prawa właściwego do instytucji potrącenia w arbitrażu międzynarodowym związany ze spornym zagadnieniem czy sąd polubowny jest zobligowany do stosowania reguł kolizyjnych danego państwa, a jeśli tak to którego.