The historical and legal genesis of the institution of free Sunday

Niniejsza praca przedstawia historyczno-prawną genezę instytucji wolnej niedzieli, jako świętego dnia wyznawców chrześcijaństwa. Jej początek stanowi rozważanie na temat Pięcioksięgu, gdzie w Księdze Rodzaju zostało opisane stworzenie świata przez Boga, a tym samym dnia siódmego, jako święty i przeznaczony na odpoczynek, natomiast w Księdze Wyjścia Bóg nadał Izraelitom Prawo w postaci Dekalogu, w którym jedno z przykazań zostało całkowicie poświęcone szabatowi. Następnie, poprzez kolejne karty Starego Testamentu, docieramy do tzw. źródeł międzytestamentalnych, gdzie spotykamy szczegółowe wyliczenia czynności zakazanych w dzień święty oraz możemy dostrzec skrajnie legalistyczne podejście Żydów do szabatu. Sytuacja ta ulega gwałtownej zmianie wraz z nauczaniem Jezusa z Nazaretu, który przeciwstawiał się interpretacji jaką z czasem nadano szabatowi, dążąc do liberalizacji tejże instytucji. Uważany był za oczekiwanego Mesjasza, stąd niedziela, czyli dzień Jego zmartwychwstania, stała się nowym dniem świętym dla Jego wyznawców. Śledząc działalność uczniów Chrystusa, docieramy wreszcie do pism Ojców Kościoła, a całość zamyka dekret cesarza Konstantyna z 321 r., dzięki któremu niedziela na stałe ugruntowała się w życiu społeczności jako dzień wolny od pracy.

This thesis presents the historical and legal genesis of free Sunday institutions as the Holy Day of the followers of Christianity. Its beginning is a reflection on the Pentateuch, where in the Book of Genesis the creation of the world by God and the seventh day was described as holy and destined for rest, whereas in the Book of Exodus, God gave the Israelites a Law in the form of the Decalogue, in which one of the commandments was totally dedicated to the Sabbath. Then, through successive pages of the Old Testament, we reach the so-called inter-testaments sources, where we find detailed calculations of activities prohibited on the Holy Day and we can see the extremely legalistic approach of Jews to the Sabbath. This situation is rapidly changing along with the teaching of Jesus of Nazareth, who opposed the interpretation that was later given to the Sabbath, seeking to liberalize this institution. He was considered the expected Messiah, hence the Sunday, the day of his resurrection, became a new Holy Day for his followers. Following the activities of the disciples of Christ, we finally reach the writings of the Fathers of the Church, and the whole is closed by the decree of the Emperor Constantine of 321, thanks to which Sunday permanently consolidated in the life of the community as a day off from work.