Zwierzęcy-inny w sztuce współczesnej na przykładzie performansu Pixel Lent

Celem niniejszej pracy jest próba interpretacji i analizy figury zwierzęcego-innego w sztuce współczesnej. Na wstępie autorka definiuje zwierzęcego-innego jako między innymi jeden z najstarszych motywów wykorzystywanych w sztuce nieustannie pojawiający się w wizualnych reprezentacjach tworzonych przez człowieka. Tym samym uznaje, że istotnym narzędziem, dla każdego kto chce dzisiaj mówić o kondycji współczesnego człowieka, stają się analizy współczesnych performansów, do których twórcy angażują zwierzęcego-innego. Interesującym autorkę przykładem jest performans Pixel Lent, czyli balet ślimaków autorstwa Elisabeth Saint-Jalmes i Cyrila Leclerca. Powołując się na wielu współczesnych teoretyków zajmujących się problematyką zwierzęcego-innego (Monika Bakke, Donna Haraway, Rosi Braidotti), autorka pracy stawia pytanie: Co Pixel Lent może powiedzieć o próbach nawiązywania relacji człowiek-ślimak, jak również co sam ślimak, będący zwierzęcym-inny przedstawianym w sztuce współczesnej, może powiedzieć o człowieku dzisiaj. W pierwszym rozdziale autorka skupia się na opisie baletu ślimaków, jak również zajmuje się kwestią szeroko rozumianej „sztuki zwierząt”. Drugi rozdział poświęcony jest antropomorfizującym taktykom odczytywania ślimaków w sztuce, co skłania autorkę do przyjrzenia się ruchowi Slow Movement. Trzeci rozdział stanowi krytykę antropocentrycznych strategii obieranych przez ludzki podmiot do opisywania zwierzęcego-innego. Poprzez analizę baletu ślimaków jak również szereg innych przykładów, w których współcześni twórcy angażują te zwierzęta w swoje działania artystyczne, autorka stawia tezę, że ślimak może funkcjonować jako pewne utopijne wyobrażenie tego, jacy ludzie chcieliby być we współczesnych czasach. Ponadto, autorka uznaje, że Pixel Lent jako performans angażujący nie-ludzkiego innego, chociaż nie przynosi odpowiedzi na pytanie, jak powinno się nawiązywać transgatunkowe relacje, tak by respektowały zarówno człowieka jak i zwierzę, to poprzez ukazanie, w jaki sposób nie należy traktować zwierzęcego-innego, obrazuje zmianę w sposobie myślenia o zwierzęcym-innym w ogóle.

The aim of this work is an attempt to interpret and analyze the figure of the animal-other in contemporary art. In the introduction the author defines the animal-other as one of the oldest motifs employed in the art which permanently appears in the visual representations created by humans. Therefore, the author claims that the analysis of contemporary performances, in which their authors engage the animal-other, is an important instrument for those who want to speak today about the contemporary human condition. The author has focused on the performance Pixel Lent or the ballet of snails, authored by Elisabeth Saint-Jalmes and Cyril Leclerc. Referring to the work of several contemporary theoreticians who study the problem of the animal-other (Monika Bakke, Donna Haraway, Rosi Braidotti), the author formulates the following questions: what Pixel Lent can tell us about the attempts to establish the human-snail relation and what can the snail as the animal-other represented in contemporary art tell us about the human being? In the first chapter the author focuses on the description of the ballet of snails and discusses broadly understood “animal art.” The second chapter is devoted to the anthropomorphic tactics of interpreting snails in the art which makes the author examine the phenomenon of the slow movement. The third chapter contains the criticism of the anthropomorphic strategies employed by the human subject to describe the animal-other. In result of the analysis of the ballet of snails and other instances of employing animals in the artistic practices of contemporary artists, the author formulates a thesis, according to which the snail functions as an utopian image of what the contemporary humans would like to be. Furthermore, the author claims that although Pixel Lent as a performance which employs the non-human other does not bring an answer to the question of how the trans-species relations could be established to respect both humans and animals, it nevertheless—by showing how the animal-other should not be treated—represents a change in the general way of thinking about animal-other.