Zaburzenia regularności cyklu miesiączkowego są częstym problemem w populacji kobiet w wieku rozrodczym. Mogą one być spowodowane niewydolnością bądź dysfunkcją podwzgórzowo-przysadkową, niewydolnością jajników, wadami wrodzonymi narządów płciowych, hiperprolaktynemią oraz guzami przysadki bądź okolicy podwzgórzowo-przysadkowej. Nieregularne miesiączkowanie może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji m.in. chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, raka piersi czy endometrium oraz niepłodności kobiecej. Liczne dane literaturowe wykazują wpływ sposobu żywienia i stylu życia na funkcjonowanie układu rozrodczego kobiet. Niewiele jest badań dotyczących wpływu tych czynników na regularność cyklu menstruacyjnego. Brakuje także informacji na temat zależności pomiędzy częstością spożycia grup produktów spożywczych a cyklem menstruacyjnym.Celem pracy była ocena wpływu wybranych parametrów stylu życia oraz zachowań żywieniowych na regularność cyklu menstruacyjnego kobiet w wieku rozrodczym. Postanowiono szczegółowo przyjrzeć się zależnościom pomiędzy regularnością cyklu menstruacyjnego a: poziomem aktywności fizycznej, długością snu, paleniem papierosów, poziomem stresu, wskaźnikiem masy ciała oraz częstotliwością spożycia wybranych grup produktów spożywczych. Do badania włączono 193 kobiety w wieku rozrodczym, które wyraziły w formie elektronicznej zgodę na udział w badaniu i wypełniły ankietę oraz kwestionariusz żywieniowy. W badaniu wykorzystano autorską ankietę na temat stanu zdrowotnego, cyklu menstruacyjnego oraz stylu życia. Ponadto wykorzystano pytania zawarte w ankiecie postrzegania stresu - PSS-10 oraz kwestionariusz częstotliwości spożycia żywności o akronimie FFQ-6. W celu udzielenia odpowiedzi na postawione pytania badawcze oraz weryfikacji postawionych hipotez przeprowadzono analizy statystyczne przy użyciu pakietu IBM SPSS Statistics w wersji 25. W analizie opisowej wykorzystano: średnią wraz z odchyleniem standardowym, medianę, dolny kwartyl i górny kwartyl. Ocenę zależności pomiędzy wybranymi zmiennymi jakościowymi dokonano na podstawie wyników wykonanych testów Chi – kwadrat. Za poziom istotności statystycznej przyjęto α = 0,05.Wyniki badania wskazują, że większa regularność cyklu menstruacyjnego dotyczy kobiet o niskim poziomie aktywności fizycznej a mniejsza dotyczy kobiet o wysokim poziomie aktywności fizycznej (wartości te sięgają odpowiednio 75% i 46,4%; p<0,05). Poziom stresu również wykazuje zależność względem regularności cyklu menstruacyjnego. W przeprowadzonym badaniu nieregularne cykle występują u 16,3% kobiet z niskim bądź średnim poziomem stresu oraz u 38% kobiet z wysokim lub bardzo wysokim poziomem stresu (p<0,05). Wśród badanych parametrów duży wpływ na regularność miesiączki zdaje się mieć także indeks masy ciała. Wykazano, że regularne cykle występują u 69,7% badanych bez stwierdzonej niedowagi oraz u zaledwie 38,9% kobiet z niedowagą (p<0,05).Analizy zależności pomiędzy regularnością cyklu menstruacyjnego a długością snu bądź paleniem papierosów nie wykazały istotnych statystycznie różnic. W niniejszej pracy nie wykazano również istnienia zależności pomiędzy częstotliwością spożycia wybranych grup produktów spożywczych a regularnością cyklu menstruacyjnego.Podsumowując, wyniki niniejszego badania obserwacyjnego sugerują istnienie zależności pomiędzy parametrami stylu życia i wskaźnikiem masy ciała a regularnością cyklu menstruacyjnego. Niezbędna jest szersza edukacja kobiet w zakresie elementów wpływających na funkcjonowanie układu rozrodczego. Świadomość tych aspektów może pomóc w naturalnym przywróceniu menstruacji, uregulowaniu cyklu menstruacyjnego, przywróceniu owulacji oraz poprawie płodności umożliwiającej naturalne zajście w ciążę. Edukacja w tym zakresie powinna mieć charakter ciągły począwszy od okresu dojrzałości płciowej.
The irregularities of the menstrual cycle are a common problem in women of child-bearing age. They can be caused by hypothalamic-pituitary insufficiency or dysfunction, ovarian failure, genital malformations, hyperprolactinemia, and pituitary or hypothalamic-pituitary tumors. Irregular menstruation can lead to very serious consequences, including cardiovascular diseases, type 2 diabetes, breast or endometrial cancer, and female infertility. Numerous literature data show the impact of diet and lifestyle on the functioning of the female reproductive system. There is little research on the effects of these factors on the regularity of the menstrual cycle. There is also no information either on the relationship between the frequency of consumption of certain food groups and the menstrual cycle.The aim of the study was to assess the impact of selected lifestyle parameters and eating patterns on the regularity of the menstrual cycle of women of childbearing age. It was decided to look in detail at the relationship between the regularity of the menstrual cycle and such areas as the level of physical activity, sleep duration, smoking, stress level, body mass index and the frequency of consumption of some selected groups of food products.193 women of childbearing age were enrolled in the study and agreed in electronic form to participate in the study and completed the survey and a nutrition questionnaire. The study used a proprietary survey on health status, menstrual cycle and lifestyle. In addition, the questions contained in the stress perception survey - PSS-10 and the food frequency questionnaire with the acronym FFQ-6 were used.In order to answer the research questions and verify the hypotheses, statistical analyses were carried out using the IBM SPSS Statistics version 25 package. The descriptive analysis uses: mean with standard deviation, median, lower quartile and upper quartile. The relationship between selected qualitative variables was assessed on the basis of the results of Chi - square tests. The level of statistical significance was α = 0.05.The results of the study indicate that greater regularity of the menstrual cycle applies to women with low levels of physical activity and less applies to women with high levels of physical activity (these values reach 75% and 46.4%, respectively; (p<0.05). The level of stress also shows a relationship with the regularity of the menstrual cycle. In the study, irregular cycles occur in 16.3% of women with low or medium stress levels and in 38% of women with high or very high stress levels (p<0.05). Among the studied parameters, the body mass index also seems to have a great impact on the regularity of menstruation. Regular cycles have been shown to occur in 69.7% of non-underweight subjects and only 38.9% of underweight women (p<0.05).Analyses of the relationship between the regularity of the menstrual cycle and the length of sleep or smoking did not show any statistically significant differences. There is also no evidence of the relationship between the frequency of consumption of selected groups of food products and the regularity of the menstrual cycle in this study.In summary, the results of this observational study suggest a relationship between lifestyle parameters and body mass index and menstrual cycle regularity. A broader education of women in the field of factors affecting the functioning of the reproductive system is necessary. The awareness of these aspects can help restore menstruation naturally, regulate the menstrual cycle, restore ovulation, and improve fertility for natural pregnancy. Education in this area should be continuous from the period since the beginning of sexual maturity.
