The vitality of Hungarian loanwords in todays Orava dialect

This work concerns the productivity of Hungarian loanwords as used by the inhabitants of the Orava region in Poland, mainly in the village of Lipnica Wielka. The linguistic material that constituted the basis of this work comes from Németh’s (2008) study which is devoted to the history and etymology of the Hungarian loanwords used in this region. In the theoretical part, the definition of Hungarism (Hungarian loanword) is clarified. Then, the group of Hungarian loanwords of the literary Polish language and those of the Orava dialect are compared. The focus was also on presenting language contacts of people living in these and neighbouring areas in earlier times and the reasons for the transfer of Hungarisms to the Orava area. The role of intermediate languages was also pointed out, thanks to which borrowings permeated into the language of the Orava region. The second part of this study presents an analysis of the answers received after distributing research sheets among 65 persons – mainly residents of Lipnica Wielka. The research sheet was divided into two parts and contained 56 questions that were designed to study the knowledge of a set of words of Hungarian origin. The results were verified by taking into account the the age of the respondents and the language they use in their every-day life. The final part of this work presents the conclusions and identifies the potential of further dialectological research in the area.

Niniejsza praca dotyczy żywotności i znajomości hungaryzmów przez dzisiejszą społeczność Orawy, głównie Lipnicy Wielkiej. Jako podstawę teoretyczną i stworzenie możliwości, poprzez dostarczenie materiału źródłowego dla tej pracy było stworzenie przez Michała Németha (2008) słownika, zawierającego wszystkie węgierskie zapożyczenia poświadczone na Orawie. W części teoretycznej sprecyzowano samo pojęcie „hungaryzmu”. Następnie porównano zasobność języka polskiego oraz gwary orawskiej w węgierskie zapożyczenia. Skupiono się także na przedstawieniu kontaktów językowych ludzi zamieszkujących te oraz sąsiadujące tereny w czasach dawniejszych i przyczynach transferu hungaryzmów na obszar Orawy. Wskazano też wpływ języków pośredniczących, dzięki którym na Orawę zapożyczenia przenikały. W części praktycznej przedstawiono wyniki z arkusza badań, który był podzielony na dwie części. Zawierający 56 pytań arkusz rozdysponowano wśród 65 osób – będących głównie mieszkańcami Lipnicy Wielkiej. Wyniki weryfikowano w oparciu o zróżnicowane cechy osób ankietowanych – stosowano głównie kryterium wieku oraz stosowanego przez nich języka. W podsumowaniu postawiono wnioski oraz wniesiono postulaty o potrzebę dalszych badań dialektologicznych na tych terenach.