The relationship between parenting style, empathy, religiosity and the level of moral development in adolescence

The goal of this thesis is to examine the relationships between parenting styles, empathy, religiosity and the level of moral reasoning. The theoretical part includes cognitive-developmental theory of moral development, concepts of parenting styles, theories of empathy and theories of religiosity. Subsequently, there were formulated five hypotheses concerning the relationships between parenting styles, empathic sensitivity, centrality of religiosity and the level of moral reasoning as well as the relationships between empathic sensitivity, religiosity and parenting styles. The subjects of the study were third-grade students of high schools. The democratic parenting style, empathic concern and the centrality of religiosity were positively correlated with more mature form of conventional moral judgment, while negative correlations between democratic parenting style, centrality of religiosity and postconventional moral judgment were observed. Moreover, perspective-taking has been positively correlated with postconventional moral judgment. Democratic and permissive loving styles correlated positively with empathic concern and centrality of religiosity. However, permissive unloving style correlated negatively with empathic concern and religiosity. Finally, autocratic and permissive unloving styles correlated positively with personal distress.

Przedmiotem tej pracy jest zbadanie czy istnieje związek pomiędzy stylem wychowania, empatią i religijnością a poziomem rozwoju moralnego oraz czy styl wychowania wiąże się z czynnikami rozwoju moralnego: empatią i religijnością. W części teoretycznej pracy przedstawiono teorie poznawczo-rozwojowe rozwoju moralnego, koncepcje stylów wychowania, teorie empatii, psychologiczne teorie religijności oraz badania dotyczące związków pomiędzy stylami wychowania, empatią, religijnością i poziomem rozwoju moralnego. Następnie postawiono pięć hipotez dotyczących związków między: stylami wychowania, wrażliwością empatyczną, centralnością religijności a poziomem rozumowania moralnego oraz między wrażliwością empatyczną i centralnością religijności a stylami wychowania. Ponadto sformułowano pytanie badawcze dotyczące różnic międzypłciowych w zakresie badanych zmiennych. Zbadano 113 osób uczęszczających do klas trzecich szkół średnich. Wykazano pozytywny związek stylu demokratycznego, empatycznej troski i centralności religijności z dojrzalszą formą rozumowania konwencjonalnego. Styl demokratyczny i centralność religijności korelowały negatywnie, a przyjmowanie perspektywy pozytywnie z rozumowaniem pokonwencjonalnym. Z kolei styl demokratyczny i liberalny kochający wiązały się pozytywnie z empatyczną troską i centralnością religijności. Natomiast styl liberalny niekochający korelował negatywnie z empatyczną troską i centralnością religijności. Ponadto wykazano pozytywny związek stylu autokratycznego i liberalnego niekochającego z osobistą przykrością. Wyniki badań potwierdziły, że kobiety charakteryzują się większą wrażliwością empatyczną niż mężczyźni. W przyszłości warto zająć się dalszym badaniem znaczenia stylów wychowania dla rozwoju moralnego z uwzględnieniem płci rodziców i osób badanych.