Wincenty Lutosławski i Juliusz Osterwa : dzieje kontaktów

Based on epistolary material and diaries, the article attempts a reconstruction of the history of Juliusz Osterwa’s (1885-1947) friendship with the famous philosopher Wincenty Lutosławski (1863-1954). Following chronological order, the author presents the circumstances of their meeting in Vilnius in 1925 and the trajectory of their travels and encounters up until Osterwa’s death. With this reconstruction, there emerges a circle of important places, events, and people that i fluenced both men, e.g. Kraków and the very first productions of Wyspiański’s plays, or Kosów Huculski and Apolinary Tarnawski’s natural therapy facility. The article focuses on the nature of Lutosławski’s and Osterwa’s mutual influence: through their works (writings, acting), direct, personal contact, and the formation of their views, and joint initiatives (particularly important during the occupation, when they both lived in or around Kraków). The text also discusses little-known examples of Lutosławski’s promoting the Reduta theatre abroad. Published as an appendix to the article are Osterwa’s twenty letters and postcards to Lutosławski, dated 1939-1943, from the philosopher collection in the Archive of Science of the Polish Academy of Sciences (PAN) and the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in Kraków. (transl. Z. Ziemann)

Artykuł jest próbą rekonstrukcji historii przyjaźni znanego filozofa Wincentego Lutosławskiego (1863-1954) i Juliusza Osterwy (1885-1947) poprzez zachowane ślady listowe i diarystyczne. Przyjmując porządek chronologiczny, autorka przedstawia okoliczności ich spotkania w Wilnie w 1925 oraz trajektorię podróży i zetknięć aż do śmierci Osterwy. Przy okazji wyłania się krąg ważnych miejsc, wydarzeń i postaci, które wywarły wpływ na obu korespondentów, m.in. Kraków i prapremiery sztuk Wyspiańskiego, Kosów Huculski i zakład przyrodoleczniczy Apolinarego Tarnawskiego. Wśród problemów poruszanych w tekście najważniejsze dotyczą charakteru wzajemnego wpływu Lutosławskiego i Osterwy: poprzez dzieła (słowo pisane, grę aktorską), bezpośredni, osobisty kontakt i formowanie poglądów, wspólne przedsięwzięcia (szczególnie istotne w okresie okupacji, gdy obaj mieszkali w Krakowie lub okolicach). W tekście pojawiają się też mało znane przykłady promowania teatru Reduta za granicą, którego podjął się Lutosławski. W aneksie do artykułu znalazła się edycja dwudziestu listów i kartek od Osterwy do Lutosławskiego z lat 1925-1943 przechowywanych w spuściźnie filozofa w archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie.