Geomorphological effects of tourist usage of the mountain ridges on the example of tourist footpaths in the Western Tatra Mountains (Poland) and the Bucegi Mountains (Romania)

Zależności pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska naturalnego w łączności ze zróżnicowanym oddziaływaniem antropogenicznym wpływają na odmienne funkcjonowanie najwyżej zlokalizowanych terenów pasm górskich. Strefami należącymi do najbardziej podatnych na oddziaływanie i przekształcenia antropogeniczne są grzbiety górskie, w obrębie których istnieją ścieżki turystyczne. Ich przebieg zależy od cech morfometrycznych grzbietu, dostępności stoków oraz atrakcyjności turystycznej wierzchołków i przełęczy. System grzbietowy Tatr Zachodnich i gór Bucegi charakteryzuje się odmienną rzeźbą terenu, warunkami geologicznymi, klimatem oraz użytkowaniem. Dlatego na obszarach tych dochodzi do rozwoju odmiennych form rzeźby w obrębie ścieżek turystycznych. Celem badań było porównanie wykształcenia formerozyjnych i akumulacyjnych oraz obszarów zdegradowanych w obrębie szlaków w dwóch odmiennych wysokogórskich systemach grzbietowych Karpat. Ponadto, jeśli było to możliwe, przedstawiono propozycje ochronne zagospodarowania terenów zdegradowanych. W celu określenia przekształceń rzeźby w strefach grzbietowych zastosowano metodę kartowania geomorfologicznego wzdłuż najintensywniej użytkowanych ścieżek turystycznych oraz ich inwentaryzację fotograficzną. Dodatkowo przeprowadzono analizę porównawczą zdjęć satelitarnych z ogólnodostępnej witryny internetowej. Badania wykazały, że z uwagi na odmienne warunki naturalne i użytkowanie obu badanych obszarów, można wyodrębnić dwa różnie funkcjonujące systemy grzbietowe. W Tatrach Zachodnich jest to szereg zróżnicowanych genetycznie form w obrębie ścieżek pieszych na grzbiecie górskim. Natomiast w górach Bucegi są to przeważnie zdegradowane strefy powierzchniowe przekształcone w wyniku użytkowania gospodarczego, pasterskiego i turystycznego, zlokalizowane wzdłuż dróg i ścieżek pieszych.