Reportaże o Białorusi– umacnianie stereotypu czy próba obiektywnej relacji?

The aim of the work is to present the image of Belarus in Polish reportage and to assess how the eastern neighbor is perceived by Polish journalists and reporters. It seems that the cultural and tourist potential of Belarus is still not noticed by Poles. This is puzzling in the ligh of the fact that Poland and Belarus are linked not only by geographic proximity, but also by a history. Selected reports on Belarus were analyzed in the work. Due to the better transparency of the work, their order was dictated by the subjective opinion of the author - her knowledgeof Belarus and possible education. Hence, the discussion of the reports began with the book Białoruś – kartofle i dżinsy by Małgorzata Nocuń and Andrzej Brzeziecki, who specialize in Eastern Europe. For the same reason, a Ojczyzna dobrej jakości. Reportaże z Białorusi, edited by Małgorzata Nocuń was recalled later. Then Hanna Kondratiuk " Białoruś. Miłość i marazm" was mentioned. Kondratiuk works for the editorial team in Poland (Niwa) and she has written several reports about Belarus. She also cooperates with magazines in Belarus. Anotherdiscussed reportage is Igor Sokołowski " Białoruś dla początkujących", due to his education - Sokołowski graduated from East Slavic Philology and East European Studies at the University of Warsaw. After that, the reports of: Artur Pałyga, Mateusz Marczewski and Andrzej Muszyński. This order was therefore determined by the authors approach to the topics - Pałyga expectations during his trip to Belarus were very clear, Marczewski approached the subject most professionally, and Zygmuntowicz traveled more than Muszyński, but he himself admits to his amateurism.The increased interest of journalists was increased due to the protests after the presidential election in August 2020 - the events currently taking place in Belarus provide a lot of emotions and are the object of public interest. Television and Internet portals devote a significant part of the news to the subject of Belarus. In fact, there is no complete view that is devoid of subjectivity. Polish journalists are not always able to edit their texts in a reliable and non- stereotypical way, sometimes looking patronizingly at their eastern neighbor, noticing only a fragment of the local reality. It is worrying that this is a trend that also includes people professionally connected with Belarus, who seem to have in-depth knowledge and a broader perspective. Their view, however, as a rule, does not differ much from that of amateurs, because they choose topics for their reports rather schematically. The authors deal with thesame aspects that do not really bring anything new, but only deepen the stereotypes fixed in society - precisely through the schematic and superficiality.

Celem pracy jest przedstawienie wizerunku Białorusi w polskim reportażu i dokonanie oceny w jaki sposób wschodni sąsiad jest postrzegany przez polskich dziennikarzy i reportażystów. Wydaje się, że potencjał kulturowy i turystyczny Białorusi nadal nie jest przez Polaków dostrzegany. Jest to o tyle zastanawiające, że Polskę i Białoruś łączy nie tylko bliskość geograficzna, ale także wspólna historia. W pracy zostały przeanalizowane wybrane reportaże, dotyczące Białorusi. Ze względu na lepszą przejrzystość pracy ich kolejność podyktowana została subiektywną oceną osoby autora – jego znajomością Białorusi i ewentualnego kierunkowego wykształcenia. Stądomawianie reportaży zaczęto od książki Białoruś – kartofle i dżinsy Małgorzaty Nocuń i Andrzeja Brzezieckiego, którzy specjalizują się w tematyce Europy Wschodniej. Z tego samego powodu potem przywołano Ojczyznę dobrej jakości. Reportaże z Białorusi pod redakcją Małgorzaty Nocuń. Następnie przytoczono Białoruś. Miłość i Marazm Hanny Kondratiuk, która pracuje w tygodniku Białorusinów w Polsce („Niwa”) oraz napisała kilka reportaży o Białorusi. Współpracuje także z czasopismami na Białorusi. Kolejną omówioną pozycją jest Białoruś dla początkujących Igora Sokołowskiego z racji jego wykształcenia – Sokołowski ukończył filologię wschodniosłowiańską oraz Studium Europy Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie przeanalizowano reportaże kolejno: Artura Pałygi, Mateusza Marczewskiego oraz Andrzeja Muszyńskiego, którzy nie specjalizują się w tym regionie. O takiej kolejności zadecydowało więc podejście autorów do tematów – oczekiwania Pałygi w trakcie podróży na Białoruś były bardzo klarowne, Marczewski podszedł do tematu najbardziej profesjonalnie, zaś Zygmuntowicz odbył więcej podróży niż Muszyński, ten jednak sam przyznaje się do swojego amatorstwa. Wzrost zainteresowania dziennikarzy zwiększył się za sprawą protestów po wyborachprezydenckich w sierpniu 2020 roku, gdyż wydarzenia rozgrywające się obecnie w Białorusi dostarczają bardzo wielu emocji i są obiektem zainteresowania społecznego. Telewizja i portale internetowe poświęcają znaczną część przekazywanych wiadomości, tematowi Białorusi. Dzieje się to jednak dalej w nurcie powierzchownego spoglądania na białoruską historię i tematykę. Tak naprawdę brak pełnego oglądu, które pozbawione byłoby subiektywizmu.Polscy dziennikarze nie zawsze potrafią zredagować swoje teksty w sposób rzetelny i pozbawiony stereotypów, niekiedy patrząc na wschodniego sąsiada protekcjonalnie, zauważając zaledwie wycinek tamtejszej rzeczywistości. Niepokojące jest to, że jest to tendencja, która obejmuje także osoby zawodowo związane z Białorusią, które wydawać by się mogło powinny mieć pogłębioną wiedzę i szerszą perspektywę. Ich spojrzenie jednak co do zasady nie różni się w zbyt wielkim stopniu od tego, które mają amatorzy, bowiem wyboru tematów do swoich reportaży dokonują raczej schematycznie. Autorzy poruszają te same aspekty, które tak naprawdę nic nowego nie wnoszą, a jedynie pogłębiają stereotypy utrwalone w społeczeństwie – właśnie przez schematyczność i powierzchowność.