Doświadczenie wojny w byłej Jugosławii w twórczości Jasmili Žbanić

Niniejsza praca skupia się na temacie traumy i pamięci w krajach doświadczonych wojną po rozpadzie Jugosławii w latach 90. w twórczości Jasmili Žbanić.Praca składa się z dwóch części: teoretycznej oraz analitycznej. Aspekt teoretyczny przybliża zarówno konflikt na Bałkanach, jak i pojęcie traumy i pamięci w kontekście antropologicznym. Pierwszy rozdział skupia się na podstawowych wydarzeniach historycznych ograniczonych głównie do okresu Jugosławii tuż przed jej rozpadem i samą wojną. Rozdział dotyczący traumy oraz pamięci rozpatruje te zjawiska głównie w kontekście antropologicznym przybliżając doświadczenie mieszkańców, głównie kobiet, podczas konfliktu i w życiu współczesnym.Część analityczna pracy składa się z dwóch rozdziałów. W pierwszym rozdziale części analitycznej zawarta jest analiza filmów o konflikcie na Bałkanach. Znajdują się w niej główne charakterystyki, tendencje oraz motywy zbieżne dla twórców opowiadających o konflikcie w latach 90.Drugi rozdział analityczny skupia się na twórczości Jasmili Žbanić. Omówione w nim zostały cztery filmy: Grbavica (2006), Jej droga (Na putu, 2010), Dla tych, co nie mogą mówić (For those who can tell no tales, 2013), Aida (Quo Vadis, Aida?, 2020). W obrębie filmów zostały wyróżnione dwa motywy: zbiorowa (nie)pamięć oraz kobieta straumatyzowana.

The thesis focuses on the aspect of trauma and memory in the countries that experienced the war after the collapse of Yugoslavia in the 1990s in the filmography of Jasmila Žbanić.The thesis is divided on two parts: theoretical and analytical. The theoretical aspect brings closer both the conflict in the Balkans and the concept of trauma and memory in an anthropological context. The first chapter focuses on basic historical events limited mainly to the period of Yugoslavia just before its collapse and the war itself. The chapter on trauma and memory examines these phenomena mainly in an anthropological context, introducing the experience of inhabitants, mainly women, during conflict and in modern life.The analytical part of the work contains two chapters. The first chapter of the analytical part cover an analysis of films about the conflict in the Balkans. It contains the main characteristics, tendencies and motives similar to the authors telling about the conflict in the 1990s.The second analytical chapter focuses on the works of Jasmila Žbanić. It covers four films: Grbavica (2006), On The Path (Na putu, 2010), For those who can tell no tales (2013), Quo Vadis, Aida? (2020) . Two themes were distinguished within the films: collective (un)consciousness and traumatized woman.