Wpływ działań wojennych na upadek klasycznej cywilizacji Majów w środkowym dorzeczu Usumacinty.

Upadek klasycznej cywilizacji Majów był zjawiskiem złożonym i wieloaspektowym. Miał miejsce na przełomie VIII i IX wieku i przebiegał z różną dynamiką w poszczególnych rejonach regionu nizin. Jednym z aspektów tego zjawiska był upadek systemu politycznego charakterystycznego dla południowych nizin ziem Majów. Celem niniejszej pracy jest scharakteryzowanie tego zjawiska w rejonie środkowego dorzecza Usumacinty, na pograniczu współczesnego Meksyku i Gwatemali, w oparciu o wyniki badań epigraficznych i archeologicznych prowadzonych w trakcie XX i XXI wieku. Swoje analizy będę opierał na opracowaniach naukowych poświęconych dwóm stanowiskom archeologicznym, Piedras Negras (Gwatemala) i Yaxchilan (Meksyk). W okresie klasycznym pełniły one funkcję stolic dwóch królestw, rywalizujących między sobą o wpływy w rejonie środkowego dorzecza Usumacinty. Postaram się również zdeterminować jaką rolę odegrały działania wojenne w upadku klasycznej cywilizacji Majów w przypadku tych dwóch królestw.

The fall of the Classic Maya Civilisation was a multi - aspect phenomenon caused by various reasons. It took place c.a. 8th and 9th century AD. Dynamics of this phenomenon was different, depending on the region. One of its aspects was the fall of the political system, that was characteristic for southern Maya lowlands. Purpose of this paper is to characterise this phenomenon in the region of Middle Usumacinta River Basin, which is located on the territory of modern states of Mexico and Guatemala, based on the epigraphic and archaeological research conducted during 20th and 21st century. My analysis will be based on the study of two archaeological sites – Piedras Negras (Guatemala) and Yaxchilan (Mexico). During Classic Period, these cities were capitals of two competing kingdoms. I’ll also try to determine that there was impact of the warfare on the collapse of Classic Maya Civilisation in the case of these two kingdoms.