Analiza stylometryczna w utworach detektywistycznych oraz innych dziełach Agathy Christie, Arthura Conan Doyle’a oraz Gilberta Keitha Chestertona

Niniejsza praca analizuje wybrane teksty trzech brytyjskich autorów oraz ich poszczególne tłumaczenia w języku polskim. Korpus zebranych prac zawiera utwory o tematyce detektywistycznej, jak również dzieła takie jak powieści romantyczne i historyczne, czy teksty o tematyce religijnej. Celem jest zbadanie połączeń pomiędzy poszczególnymi tekstami i zobaczenie, czy podzielą się one na konkretne podgrupy reprezentujące ich gatunek literacki, sygnał autorski, czy jak w przypadku polskich tekstów, sygnał tłumacza. Badanie uwzględnione w niniejszej pracy oparte jest o analizę najczęściej występujących słów, która została przeprowadzona w programie R przy użyciu jednego z pakietów zwanego stylo. Praca składa się z trzech rozdziałów, z których pierwszy służy jako teoretyczny wstęp do humanistyki cyfrowej oraz stylometrii. Prezentuje on informacje na temat tych dwóch dyscyplin naukowych, krótko opisuje historię rozwoju stylometrii oraz oprogramowania użyte przy przeprowadzaniu badań. Drugi rozdział przedstawia autorów, prace uwzględnione w korpusie (oryginały i wybrane tłumaczenia) oraz metodę przeprowadzenia analizy. Ponieważ część analiz została przeprowadzona na polskich tekstach i ma je zbadać pod względem niewidzialności tłumacza, ostatnia część tego rozdziału poświęcona jest krótkiemu opisowi tego fenomenu. Ostatnia część pracy jest częścią analityczną, w której zaprezentowane i opisane zostały poszczególne sieci tekstów. Analizy zawarte w niniejszej pracy umożliwiły pokazanie, że teksty dzielą się pod różnym względem, w zależności od proporcji tekstów, ich ogólnej ilości oraz czy analizowane były teksty jednego autora, czy wielu. To pozwoliło zaprezentować, że mogą się one dzielić zarówno ze względu na ich gatunek literacki, sygnał autorski, chronologię lub, jak w przypadku części polskich analiz, sygnału tłumacza.

This thesis examines chosen works of three British authors and their selected Polish translations. The corpora include detective fiction works, as well as other texts such as romantic novels or historical and religious writings. The aim is to investigate links between particular texts and see whether they will create certain clusters representing e.g. genre, author or, in the case of Polish corpora, the translator’s signal. The research discussed in this dissertation is based on the most frequent words analysis and was conducted in the R software with the use of one of its packages called stylo. The thesis consists of three main chapters, where the first one serves as a theoretical introduction to digital humanities and stylometry. It presents brief information about the two disciplines, provides a short historical background of how stylometry has developed through the years and introduces software used in the conducted research. The second chapter describes the authors and their works used in the research, Polish corpora and the method of analysis. It provides some numerical data including the number of analysed texts, as well as specifies their genre. As the paper also examines smaller corpora of Polish texts, the last sub-chapter introduces the idea of the translator’s invisibility. The last part of the thesis presents the results obtained in the conducted research and investigates particular networks. The analyses included in this thesis have made it possible to show that texts were divided in different ways, depending on the proportion of texts, their overall number and whether they were analysed together or individually (each author separately). This has allowed to show that the files can be divided according to their literary genre, authorial signal, chronology or, as in the case of some Polish analyses, the translator's signal.