Tytuł pozycji:
Pamięć kulturowa: propozycja rozumienia i problematyzacji pojęcia
DEFINICJA POJĘCIA: Pamięć kulturowa to zbiór całej wiedzy, która wpływa na zachowania i interakcje społeczne. Jest ona przekazywana następcom w procesie socjalizacji przez poprzednie generacje. Łączy w sobie trzy kluczowe elementy: pamięć, kulturę oraz grupę.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Maurice Halbwachs zdefiniował koncepcję pamięci zbiorowej po raz pierwszy w 1925 roku. Jan Assmann, pracując nad swoją koncepcją pod koniec lat 70. XX wieku, starał się pod wieloma względami jedynie uzupełnić rozważania Halbwachsa. W swojej wizji pamięci kulturowej ujął kwestie związane z tradycją, transmisją oraz przekazywaniem pamięci.
PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Współczesne badania nad pamięcią kulturową zwracają uwagę na wielowymiarowy aspekt owego fenomenu. Jednym z elementów, który jest w tych okolicznościach szczególnie często podkreślany, to związek pomiędzy pamięcią a polityką. Dyskurs dotyczący wydarzeń historycznych bywa manipulowany w celu osiągnięcia partykularnych politycznych celów. Dodatkowo warto pamiętać, że zamiast jednej, spójnej i budującej tożsamość narodową pamięci kulturowej możemy również mówić o pamięciach w liczbie mnogiej, które dotykają doświadczenia stosunkowo wąskich grup i które kontestują główną narrację o przeszłości.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Wielość pamięci zbiorowych i kulturowych powoduje, że sam termin ulega pewnemu rozmyciu, a względna powszechność badań nad tymi zagadnieniami ujawnia braki metodologiczne. Koncentracja na wymiarze społecznym i politycznym pamięci spowodowała, że badacze w dużej mierze porzucili wymiar kulturowy owego zagadnienia.
