Badanie dotyczy mityzacji obrazu Andaluzji we współczesnych powieściach historycznych. W pierwszej kolejności przeanalizowano najważniejsze koncepcje dotyczące mitu i stereotypu oraz ich miejsca w literaturze. Przybliżono tezy Rolanda Barthesa, Leszka Kołakowskiego i Josepha Campbella na temat mitu, teorie na temat jego genezy, a także jego najistotniejsze funkcje. Natomiast w kontekście stereotypu przeanalizowano idee Waltera Lippmanna, Adama Schaffa i Józefa Chałasińskiego, a także koncepcje dotyczącego genezy tego terminu. Następnie przybliżono historię średniowiecznej Andaluzji. Omówiono takie okresy jak podbój muzułmański i panowanie Umajjadów, czas istnienia taifatów i początek rekonkwisty, rządy Almorawidów i Almohadów, epokę emiratu Grenady i ostateczny upadek Al-Andalus, a także życie muzułmanów pod panowaniem chrześcijan. Przybliżono również temat architektury muzułmańskiej w Andaluzji. Przeprowadzone badanie polegało natomiast na analizie treści najpopularniejszych powieści historycznych dotyczących Andaluzji, dostępnych w przekładzie na język polski. Były to Szkarłatny manuskrypt Antonio Gali, Ręka Fatimy Ildefonso Falconesa, Słoń z kości słoniowej Nerei Riesco oraz Muza Jessie Burton. Analizie poddano trzy następujące motywy. Skupiono się na analizie terminów jakimi określana jest Al-Andalus, gdzie szczególnie podkreślono nazwanie jej mianem raju. Podjęto również temat mityzacji przestrzeni i architektury Andaluzji, wyodrębniwszy mityzację Kordoby i Wielkiego Meczetu Umajjadów, Grenady i Alhambry, a także krajobrazu i uczuć, jakie wzbudza. Skoncentrowano się też na mityzacji wydarzeń i postaci historycznych, a dokładnie na mityzacji Sewilli i legendy o Giraldzie, obrazu Boabdila jako wrażliwego i tolerancyjnego władcy oraz na demonizacji postaci Królów Katolickich i zajęcia Grenady. Przybliżono także koncepcje badaczy na temat convivencii, konfrontując je z mityzacją relacji międzykulturowych w Andaluzji. Podsumowując badanie, wysnuto następujące wnioski. Mityzacja obrazu Andaluzji opiera się na idealizacji jej architektury i krajobrazu. Wprowadza do tekstów atmosferę tajemniczości, nostalgii i tęsknoty. Służy uromantycznieniu fabuły. Jest również wykorzystywana do budowy pozytywnego obrazu społeczności muzułmańskiej, co wspiera jednoczesna demonizacja społeczności chrześcijańskiej. Ponadto służy podkreśleniu i idealizacji okresu convivencii.
The study concerns the mythologization of the image of Andalusia in contemporary historical novels. Firstly, it showed the most crucial concepts of myth and stereotype and their place in literature. The theses of Roland Barthes, Leszek Kołakowski and Joseph Campbell on myth, theories on its origins and its most important functions were presented. In the context of the stereotype, the study showed the ideas of Walter Lippmann, Adam Schaff, and Józef Chałasiński, as well as the concepts of the origin of this term. Furthermore, it described the history of medieval Andalusia. Periods such as the Muslim conquest and the rule of the Umayyads, the time of the Taifats and the beginning of the Reconquista, the reign of the Almoravids and Almohads, the era of the Granada Emirate and the final fall of Al-Andalus, as well as the life of Muslims under Christian rule, were discussed, as well as the issue of Muslim architecture in Andalusia. The conducted research relied on analysis of the content of the most common historical novels about Andalusia, available in Polish translation. These were The Scarlet Manuscript by Antonio Gala, The Hand of Fatima by Ildefonso Falcones, The Ivory Elephant by Nerea Riesco, and The Muse by Jessie Burton. The examination included the following three motives. It showed the terms used to refer to Al-Andalus, where calling it a paradise was particularly emphasized. The succeeding undertaken issue was the mythologization of Andalusian landscape and architecture, distinguishing the mythologization of Córdoba and the Umayyad Great Mosque, Granada and the Alhambra, and the landscape and feelings it evokes. The focus was also on the mythologization of historical events and figures, specifically on the mythologization of Seville and the legend of the Giralda, the image of Boabdil as a sensitive and tolerant ruler, and the demonization of the figures of the Catholic Kings and the conquest of Granada. Another presented issue was the researchers' concepts of convivencia confronted with the mythologization of intercultural relations in Andalusia. Summing up, the study drew the following conclusions. The mythologization of the image of Andalusia relies on the idealization of its architecture and landscape. It introduces an atmosphere of mystery, nostalgia and longing to the text. It serves to romanticize the story. It also builds a positive image of the Muslim community, which supports the simultaneous demonization of the Christian community. In addition, it serves to emphasize and idealize the period of convivencia.
