Rola kredytu w sektorze prywatnym w modelu niestabilności finansowej Hyman'a Minsky'ego na przykładzie globalnego kryzysu w latach 2007-2009

Celem niniejszej pracy jest określenie znaczenia i roli kredytu podmiotów prywatnych w konwencji teorii niestabilności finansowej Hyman’a Minsky’ego oraz trafności zastosowania omawianego modelu w kontekście globalnego kryzysu finansowego w latach 2007 – 2009 zapoczątkowanego na rynku nieruchomości w USA. W ramach niniejszej pracy również została podjęta próba odpowiedzi na następujące pytania badawczy: „Dlaczego gospodarka w warunkach stabilności sprzyja nadmiernej kreacji kredytu, a tym samym przyczynia się do niestabilności sektora finansowego?”, „Jak rolowanie długu oraz luzowanie kryteriów udzielania finansowania przyczynia się do rozrostu bańki spekulacyjnej?” oraz „Jaki wpływ mają trzy typy dłużników opisanych w teorii niestabilności Hyman’a Minsky’ego na podatność systemu finansowego na kryzysy?”.Rola kredytu podmiotów prywatnych w konwencji teorii niestabilności finansowej Hyman’a Minsky’ego została określona za pomocą analizy literatury przedmiotu, a zwłaszcza publikacji samego Hyman’a Minsky’ego, prac zwolenników i przeciwników omawianej teorii oraz innych podręczników naukowych. Trafność zastosowania teorii niestabilności finansowej w kontekście globalnego kryzysu finansowego w latach 2007 – 2009 została ustalona na podstawie analizy historycznych danych statystycznych.Wynikiem analizy zarówno teorii niestabilności finansowej Hyman’a Minsky’ego jak i globalnego kryzysu w latach 2007 – 2009 jest ustalenie podobieństwa omawianej teorii do zjawisk występujących podczas powyższego kryzysu. Zostało ustalone, że stabilność gospodarcza, zgodnie ze słynnym powiedzeniem samego Minsky’ego, jest destabilizująca, ponieważ za pomocą nadmiernej kreacji kredytu przyczynia się ona do ponad proporcjonalnego wzrostu optymizmu uczestników rynku, co z kolei zmniejsza awersję do ryzyka, a tym samym dochodzi do niebezpiecznej kumulacji tego ryzyka w całym systemie finansowym. Dodatkowo został określony mechanizm wpływu luzowania kryteriów udzielania kredytów i rolowania długu na rozrost bańki spekulacyjnej, który można opisać jako samospełniająca się przepowiednia. Zbadany również został wpływ dominującej struktury finansowania na stabilność całej gospodarki, a zwłaszcza ustalono, że im więcej jest podmiotów będących w stanie pokryć swoje zobowiązania zarówno w części kapitałowej jak i odsetkowej (typu hedge), tym bardziej stabilny jest cały system, i odpowiednio na odwrót. Wyżej opisane ustalenia mogą służyć do bardziej efektywnego zapobiegania oraz zwalczania kryzysów finansowych, przy czym należy podkreślić, że teoria niestabilności finansowej Hyman’a Minsky’ego jest użyteczna tylko w przypadku kryzysów spowodowanych wyścigiem spekulacyjnym na określonym rynku, a więc nie jest ona uniwersalnym narzędziem pomocnym przy każdych możliwych turbulencjach gospodarczych. Praca jest oparta na dostępnej literaturze przedmiotu, czasopismach oraz publikacjach o charakterze naukowym.

The purpose of this paper is to determine the meaning and role of the credit of private entities in the convention of Hyman Minsky's theory of financial instability and the relevance of the application of the discussed model in the context of the global financial crisis of 2007 - 2009 initiated in the US real estate market. Within the framework of this work also an attempt was made to answer the following research questions: "Why does the economy under conditions of stability promote excessive credit creation and thus contribute to instability in the financial sector?", "How does debt rollover and loosening of financing criteria contribute to the growth of a speculative bubble?" and "What effect do the three types of debtors described in Hyman Minsky's theory of instability have on the vulnerability of the financial system to crises?".The role of the credit of private entities in the conventions of Hyman Minsky's theory of financial instability was determined by means of an analysis of the literature on the subject, especially the publications of Hyman Minsky himself, the works of supporters and opponents of the theory in question, and other scientific textbooks. The accuracy of the application of the theory of financial instability in the context of the global financial crisis of 2007 - 2009 was determined by analyzing historical statistical data.The result of the analysis of both Hyman Minsky's theory of financial instability and the global crisis of 2007 - 2009 is the establishment of the similarity of the discussed theory to the phenomena occurring during the above crisis. It has been established that economic stability, according to the famous saying of Minsky himself, is destabilizing, because by means of excessive credit creation it contributes to a more than proportional increase in the optimism of market participants, which in turn reduces risk aversion, and thus there is a dangerous accumulation of this risk throughout the financial system. In addition, the mechanism of the effect of loosening lending criteria and rolling over debt on the growth of the speculative bubble, which can be described as a self-fulfilling prophecy, has been identified. The impact of the dominant financing structure on the stability of the entire economy was also examined, and in particular it was determined that the more entities that are able to cover their liabilities in both the principal and interest parts (hedge type), the more stable the entire system is, and vice versa accordingly. The above-described findings can be used to more effectively prevent as well as combat financial crises, noting that Hyman Minsky's theory of financial instability is useful only for crises caused by a speculative race in a specific market, so it is not a universal tool to help with every possible economic turbulence. The work is based on the available literature on the subject, journals and academic publications.