Wizerunek lwa jako władcy w wybranych bajkach literackich oraz w filmie Król Lew

The subject of this thesis is the image of a lion as a ruler and the ways in which that image is created in fables and an animated film. The material includes selected fables written by Aesop, Jean de La Fontaine, Ignacy Krasicki and Jan Brzechwa, as well as an animated film of Disney’s production, The Lion King (1994). In order to analyse the image of the lion as a ruler conveyed in the material, I first introduce the terms: a fable, an animated film, allegory and anthropomorphism. I also depict, from a theoretical point of view, the issues of: an image, the linguistic image of the world (used as the methodology for studying the fables) and self-presentation. Then I present different impression management techniques which constitute the methodology used for examining the animated film: Mark Leary’s self-presentation strategies (2004), Bogdan Wojciszke’s assertive self-presentation strategies (2019) and Zdzisław Chlewiński’s ingratiation (1985, based on Edward E. Jones’s concept of ingratiation from 1964). The analytical chapter of the thesis concerning the selected fables is divided into four parts, each concerned with one of the four selected authors. The analytical chapter concerning the animated film consists of three part, each presenting one of the main lion characters.

Tematem niniejszej pracy jest wizerunek lwa jako władcy, a szczególnie sposoby kształtowania tegoż wizerunku, w bajkach literackich i filmie animowanym. Materiał obejmuje wybrane przeze mnie bajki autorstwa Ezopa, Jeana de La Fontaine’a, Ignacego Krasickiego i Jana Brzechwy, oraz film animowany produkcji Disneya Król lew (1994). W celu badania tych tekstów kultury pod względem wizerunku lwów jako władców, wyjaśniam kluczowe zagadnienia: bajkę i film animowany oraz ich najważniejsze dla moich badań cechy: alegoryczność i antropomorfizację. Teoretycznie przedstawiam także pojęcia wizerunku, językowego obrazu świata (służącego jako narzędzie metodologiczne przy analizie bajek literackich) i autoprezentacji, a także narzędzia metodologiczne wykorzystane przy analizie filmu animowanego: strategie autoprezentacyjne według Marka Leary’ego (2004), asertywne i asertywno-zdobywcze taktyki autoprezentacji zaproponowane przez Bogdana Wojciszke (2019) oraz ingracjację opracowaną przez Zdzisława Chlewińskiego (1985) na podstawie badań Edwarda E. Jonesa (1964). Część analityczna dotycząca bajek literackich podzielona jest na cztery części, każda poświęcona tekstom jednego z czterech wybranych przeze mnie autorów, dotycząca filmu animowanego natomiast – na trzy części, każda omawiająca jednego z trzech poddawanych przeze mnie badaniu lwich bohaterów.