Zgodność prawa aborcyjnego w Polsce z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Debata na temat aborcji zarówno w Polsce jak i w Europie stała się krytycznym oraz wieloaspektowym zagadnieniem, zwracającym uwagę na kwestie praw jednostki, zdrowia, etyki i wartości. Moja praca skupia się na prawie aborcyjnym i realnym dostępie do zabiegu aborcji w Polsce w kontekście orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i naruszeń artykułów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w szczególności art. 8 – prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, art. 2 – prawo do życia, art. 3 – zakaz tortur oraz art. 14 – zakaz dyskryminacji. Celem pracy jest analiza zgodności polskiego prawa aborcyjnego z przepisami Konwencji oraz orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Omawiam kluczowe sprawy, które pokazują rozbieżność praktycznego dostępu do aborcji w Polsce z wymogami Konwencji i pozwalają ocenić czy ustawodawstwo polskie jest zgodne z orzeczeniami Trybunału oraz czy Polska stosuje się do przepisów i zaleceń, a także w jakim stopniu respektuje prawa kobiet oraz zobowiązania międzynarodowe w kwestii praw reprodukcyjnych. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział jest omówieniem najczęściej naruszanych artykułów Konwencji w przypadku spraw aborcyjnych. Drugi rozdział dotyczy dostępności do zabiegu usunięcia ciąży w Polsce, projektów zmian ustaw dotyczących aborcji i związanych z nimi protestów. Rozdział trzeci to omówienie i porównanie kluczowych orzeczeń europejskich oraz orzeczeń polskich, a następnie analiza orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego K1/20 z 2020 roku i przedstawienie najnowszych spraw aborcyjnych w Polsce, mających miejsce po orzeczeniu i zmianie przepisów, w których sprawie moim zdaniem zostanie złożona skarga do ETPCz oraz związanych z nimi krótkich statystyk. Wnioski pozwolą na zrozumienie praktyk aborcyjnych w Polsce oraz na ocenę stopnia zgodności prawa wewnętrznego ze standardami i wymogami międzynarodowymi. Metodologicznie praca opiera się na analizie dokumentów prawnych, poszczególnych przepisów, orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Konstytucyjnego, opinii organizacji, które zajmują się prawami człowieka, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz analizie porównawczej orzeczeń.

The abortion debate in both Poland and Europe has become a critical and multi-faceted issue, drawing attention to issues of individual rights, health, ethics and values. My work focuses on abortion law and real access to abortion in Poland in the context of rulings of the European Court of Human Rights and violations of articles of the European Convention on Human Rights, in particular Article 8 - the right to respect for private and family life, Article 2 - the right to life, Article 3 - the prohibition of torture, and Article 14 - the prohibition of discrimination. The purpose of the thesis is to analyze the compliance of Polish abortion law with the regulations of the Convention and the case law of the European Court of Human Rights. I discuss key cases that show the discrepancy of practical access to abortion in Poland with the requirements of the Convention and allow us to assess whether Polish legislation follows the Court's rulings and whether Poland complies with the regulations and recommendations, and to what extent it respects women's rights and international obligations on the issue of reproductive rights. The work consists of three chapters. The first chapter is an overview of the most frequently violated articles of the Convention in abortion cases. The second chapter deals with the accessibility of abortion in Poland, draft amendments to abortion laws and related protests. The third chapter is an overview and comparison of key European rulings and Polish rulings, followed by an analysis of the Constitutional Court's K1/20 ruling of 2020 and a presentation of the most recent abortion cases in Poland occurring after the ruling and changes in the law, which I believe a legal complaint will be filed to the European Court of Human Rights, and related brief statistics. The conclusions will allow to understand abortion practices in Poland and to assess the degree of compliance of domestic law with international standards and requirements. Methodologically, the work is based on an analysis of legal documents, individual regulations, rulings of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court, opinions of organizations that deal with human rights, the Ombudsman, and a comparative analysis of the rulings.