Lav Diaz, rewolucja i czas mesjański

Assuming that the revolution is an apocalyptic event, a sec-ular variant of religious messianism (Leszek Kołakowski), the author of the article looks at the image of anti-colonial rebellion in Lav Diaz’s Lullaby to the Sorrowful Mystery(Hele Sa Hiwagang Hapis, 2016). The starting point is the hypothesis of the links between messianism and radical social movements in subaltern countries (Vittorio Lan-ternari, Eric J. Hobsbawm) and the concept of history as presented by Reynald C. Ileto, who, in his book Pasyon and Revolution, emphasized the need for considering materi-als omitted in the official narrative, such as poems, songs, novels, letters, and folk tales because they allow us to gain a better comprehension of political events. The central op-erational concept in the analysis of Diaz’s film is the cate-gory of ‘messianic’ or split time, which breaks linearity and causality by assuming the coexistence of pasts that are not necessarily true (Gilles Deleuze) and making it impossible to distinguish what is real from what is imagined.

Przyjmując założenie, że rewolucja jest wydarzeniem apo-kaliptycznym, czyli świeckim wariantem religijnego me-sjanizmu (Leszek Kołakowski), autor przygląda się obrazo-wi antykolonialnego buntu w filmie Lava Diaza Kołysanka do bolesnej tajemnicy (Hele sa hiwagang hapis, 2016). Punk-tem wyjścia jest tu hipoteza o pokrewieństwie mesjanizmu z radykalnymi ruchami społecznymi w krajach zależnych (Vittorio Lanternari, Eric J. Hobsbawm) oraz koncepcja historii w ujęciu Reynalda C. Ileta, który w książce Pasyonand Revolution zwrócił uwagę na konieczność namysłu nad materiałami pomijanymi w oficjalnej narracji – jak wiersze, pieśni, powieści, listy, podania ludowe – ponieważ pozwa-lają one na zrozumienie zdarzeń politycznych. Głównym pojęciem operacyjnym w analizie filmu Diaza jest kategoria czasu mesjańskiego, czyli rozszczepionego, który rozbija linearność i przyczynowość, zakłada współistnienie prze-szłości niekoniecznie prawdziwych (Gilles Deleuze) oraz sprawia, że nie sposób odróżnić tego, co realne, od tego, co wyobrażone.