Niniejsza praca magisterska dotyczy problematyki relacji małżeńskiej i jej jakości w związkachmałżeńskich, w których dziecko lub jedno z dzieci ma zdiagnozowane zaburzenie ze spektrumautyzmu. Jej celem była pogłębiona analiza, pod kątem jakości, poszczególnych obszarów relacji małżeńskiej, jak i jej samej oraz sprawdzenie jakie w grupie badanych małżeństw istnieją zasoby i ograniczenia w kontekście małżeńskiej satysfakcji. Badane obszary obejmowały intymność miłości małżonków, bliskość ich więzi emocjonalnej, zaangażowanie w relacji ze sobą, doświadczanie i budowanie wymiaru wspólnotowości, a także przystosowanie małżeńskie. Uwzględnione w pracy, potencjalnie znaczące dla analizowanych relacji aspekty rodzicielstwa to: stres rodzicielski, spostrzeganie małżonka w roli rodzica dziecka z autyzmem, stosunek do rodzicielstwa w związku z autyzmem u dziecka, organizacja życia rodzinnego. W części badawczej posłużono się takimi metodami jak: wywiad pogłębiony, Skala do Pomiaru Jakości Związku Małżeńskiego Spaniera (DAS), Skala Satysfakcji ze Związku i Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa (KDM-2).Grupa badanych składała się z 5 par małżeńskich. Wiek każdego z małżonków przynależy do okresu rozwojowego średniej dorosłości, a wiek dziecka z autyzmem zamyka się w przedziale od 5 do 12 lat. Długość stażu małżeńskiego w przypadku jednego małżeństwa wynosi 5 lat. Pozostałe przypadki małżeństw mają za sobą od 10 do 20 lat trwania ich związku. Badane pary małżeńskie losowo różnicuje także ilość posiadanych ogółem dzieci, sytuacja związana z zamieszkaniem – niektóre z par mieszkają z jednym z rodziców lub rodzicami któregoś z małżonków, a także warunki związane z finansowym utrzymaniem rodziny – w niektórych małżeństwach oboje małżonkowie pracują, w innych tylko mężczyźni pozostają czynni zawodowo. Wyniki przeprowadzonych badań przyniosły dość zróżnicowane odpowiedzi na pytania badawcze. Pozwoliły przy tym zaobserwować, że powtarzającym się motywem w małżeństwach, które posiadają dziecko z zaburzeniem ze spektrum autyzmu, jest trudność związana ze znalezieniem przez małżonków wspólnego czasu dla siebie, a co za tym idzie, że stoją oni w obliczu wyzwania przeorganizowania życia rodzinnego, tak aby mogli czerpać satysfakcję nie tylko z krótkich, powierzchownych i napiętych interakcji. Także kwestia podziału ról rodzinnych może być szczególnym polem do prowadzenia ze sobą walk lub przeciwnie: okazją do budowania przestrzeni porozumienia, a w rezultacie podejmowania wspólnotowego wymiaru więzi małżeńskiej. Badania pokazały także, że tym, co może w większym stopniu przekładać się na jakość bycia w relacji i jej budowania, jest nie tyle stosunek każdego z małżonków do autyzmu i jego konsekwencji dla życia małżeńskiego oraz rodzinnego, co zgodność męża i żony w tej kwestii. Niemniej istotna dla poruszanego problemu wydaje się być jakość przystosowania małżeńskiego z okresu poprzedzającego pojawienie się w rodzinie dziecka z autyzmem. Przeprowadzone badania jednak nie objęły jej swoim zakresem. Z tego względu, a także biorąc pod uwagę jakościowy charakter pracy, wszelkie wnioski i interpretacje w niej zwarte należy traktować z dużą ostrożnością.
This master's thesis concerns the issues of the marital relationship and its quality in marriages in which a child or one of the children has been diagnosed with Autism Spectrum Disorder. It has aimed to be an in-depth analysis of marital relationship and its individual areas, in terms of their quality, as well as to check what resources and limitations exist in the group of surveyed couples in the context of marital satisfaction. The areas examined included the intimacy of the spouses' love, the closeness of their emotional bond, involvement in relationships, experiencing and building the dimension of community and marital adjustment. The included aspects of parenting that were considered as potentially significant for the analyzed relationships are: parental stress, perception of the spouse as a parent of a child with autism, own attitude to parenting in connection with the child's autism, organization of family life. The research part used methods such as: in-depth interview, Spanier Dyadic Adjustment Scale (DAS), the Relationship Satisfaction Scale and the Good Marriage Questionnaire (KDM-2).The research group consisted of 5 married couples. The age of each spouse belongs to the developmental period of middle adulthood, and the age of a child with autism ranges from 5 to 12 years. The length of marital experience in the case of one marriage is 5 years. The remaining cases of married couples have been married for 10 to 20 years. The surveyed married couples are also randomly differentiated by the number of children they have in total, the living situation - some of the couples live with at least one of the parents of one of them, as well as the conditions related to the financial maintenance of the family - in some marriages both people work, in others only men remain professionally active.The results of the conducted research yielded quite diverse answers to the research questions. They allowed us to observe that a recurring theme in marriages that have a child with Autism Spectrum Disorder is the difficulty associated with finding common time for each other and that they consequently have to face the challenge of reorganizing family life so as it allow them to derive satisfaction not only from short, superficial and tense interactions. The issue of the division of family roles may also be a special area for fighting with each other or, on the contrary, an opportunity to build a space of understanding and, as a result, take on the communal dimension of the marital bond. Research has also shown that what may have a greater impact on the quality of being in and building a relationship is not so much the attitude of each spouse towards autism and its consequences for marital and family life, but the compatibility of the husband and wife in these issues. The quality of marital adjustment in the period before the appearance of a child with autism in the family seems to be equally important for the problem considered. However, it was not covered by the research conducted. For this reason, and taking into account the qualitative nature of the work, all conclusions and interpretations contained therein should be treated with great caution.
