Cage and liberature : on "2 pages, 122 words on music and dance"

Liberatura to taki rodzaj literatury, w którym znaczy nie tylko warstwa językowa, ale i materialna strona utworu literackiego: układ typograficzny, liczba i rozkład stron, budowa książki, która może przybrać niekonwencjonalne, odbiegające od kodeksu kształty. Inaczej niż w twórczości Johna Cage’a, autorzy książek liberackich wydają się nie pozostawiać niczego działaniu przypadku – w liberaturze książka jawi się jako celowo zakomponowana całość. Jednocześnie utwory liberackie niejednokrotnie „grają” z przypadkiem, wykorzystując go jako zasadę kompozycyjną czy istotny element znaczenia. Gra z przypadkiem i otwartość „kompozycji” liberackich to pierwsza z paralel dostrzegalnych między liberaturą a twórczymi działaniami Cage’a. Zainteresowanie codziennością, banałem, drobnymi, gotowymi, „przypadkowo” znalezionymi elementami rzeczywistości: dochodzącymi z zewnątrz dźwiękami, formatem i fakturą kartki przygotowanej do napisania wykładu, słowami wybieranymi z tekstów innych autorów, to kolejna sfera, w której ujawniania się podobna wrażliwość artystyczna Cage’a i twórców liberatury. Podobieństw między nimi można doszukać się również w praktyce zacierania granic między formami wizualno-audialnymi i dziedzinami sztuki, uwrażliwieniu na przestrzenność zapisu graficznego tekstu i utworów muzycznych, czy wreszcie w wykorzystaniu „ciszy” i „pustki”.

Liberature is a kind of literature in which not only the verbal but also the material aspects carry meaning; i.e. the layout, the number and arrangement of pages, the structure of the book, being often unconventional and different than the codex, are constituents of the literary work. Unlike John Cage, authors of liberatic books seem to leave nothing to chance. In liberature the work appears as a deliberately crafted whole. But at the same time liberatic works often “play” with chance, using it as a structural principle or an important element of their meaning. The play with chance and openness of composition are the first of analogies between liberature and Cage’s creative work. The American artist and liberatic writers also share the interest in everyday life, in banality, in small, ready-made, accidental details of the world, such as the surrounding sounds, the format and texture of a piece of paper used for writing down a lecture, words picked up from other people’s works. Other parallels between him and liberatic writers include blurring boundaries between visual and sound arts, sensitivity to the spatial features of textual and musical notations, and using “silence” and “emptiness”.