Aktywizm obywatelski Polaków i jego potencjał : wnioski z badań ankietowych i fokusowych

Celem rozdziału jest analiza aktywizmu obywatelskiego Polaków przeprowadzona w kontekście wyzwań, przed jakimi stanęła polska demokracja w ciągu ostatnich lat, w oparciu o wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w 2019 r., a następnie w 2024 r. oraz badań fokusowych dotyczących powodów zaangażowania i bierności obywateli przeprowadzonych w trzech miastach w 2022 r. Polskie społeczeństwo obywatelskie w ciągu ostatnich 30 lat ulegało istotnym przeobrażeniom, wiązano też z nim różnorodne oczekiwania dotyczące chociażby jego roli w konsolidowaniu i umacnianiu demokracji. Nowe badania ilościowe i jakościowe pokazują ogromną dynamikę zachodzącą nie tylko w trzecim sektorze formalnych organizacji, ale także w obrębie samego aktywizmu obywatelskiego. Z przeprowadzonych badań wyłaniają się dwa zasadnicze wnioski. Po pierwsze, społeczeństwo obywatelskie w Polsce jest dynamiczne i różnorodne. Po drugie, obserwowany jest istotny wzrost aktywizmu koncentrującego się na konkretnych kwestiach, które są ważne dla obywateli i mobilizują ich do działania. W rezultacie aktywność obywatelska jest mniej hierarchiczna i często stanowi reakcję na konkretne zagrożenia lub polityki. Obserwowalny potencjał do aktywnego zaangażowania jest wysoki i dowodzi, że uczestnicząca kultura polityczna może ulec dalszemu wzmocnieniu.