Miłość poza czasem i przestrzenią : "Dom, w którym…" Mariam Petrosjan

Niniejszy artykuł prezentuje obraz miłości w powieści ormiańskiej pisarki Mariam Petrosjan pt. Dom, w którym.... Relacje miłosne bohaterów realizują się w ścisłej zależności od sposobu kreacji świata przedstawionego. Powieść ukazuje bowiem "rzeczywistość poszerzonych znaczeń", a więc świat, w którym granica między tym, co zwyczajne, a tym, co niezwykłe i zaskakujące – jest bardzo płynna. Zgodnie z założeniami realizmu magicznego, w który to nurt utwór bez wątpienia się wpisuje, rzeczywistość stanowi splot wymiaru codziennego i nadnaturalnego. Wyraźnie przejawia się to w konstrukcji struktury czasowoprzestrzennej, a także poprzez stosunek bohaterów do śmierci i relacje ze zmarłymi. Bohaterowie powieści mogą więc np. cofać się w czasie, by raz jeszcze przeżyć swe życie, mogą też bez opuszczania Domu przenosić się pomiędzy różnymi wymiarami istnienia, podlegają transformacjom (podważenie zasady tożsamości), obcują z duchami, a wszystko to nie dziwi ani postaci, ani narratora. Mikrokosmos powieści Petrosjan ukazany jest zgodnie z zasadą mimesis, jednak dotyczy ona rzeczywistości traktowanej nieco głębiej, z uwzględnieniem Tajemnicy, stanowiącej jej nieodłączną cześć. Podobnie przedstawiona jest w utworze miłość bohaterów. Uczucie łączące Sfinksa i Rusałkę, Lorda i Rudą, Ślepego i Szczurzycę nie ogranicza się wymiarem rzeczywistości realnej, lecz przenika poprzez różne płaszczyzny i wymiary istnienia. Artykuł koncentruje się na relacjach damsko-męskich i ich specyfice, związanej z realistycznomagiczną percepcją świata, jednak uwzględnione zostaje też macierzyńskie (Rudej do Grubasa) i zaborcze, czasem niszczące oblicze miłości (Domu do swoich mieszkańców).