Należyta staranność przedsiębiorstw jako element zrównoważonego ładu korporacyjnego : dyrektywa CS3D i jej wpływ na obowiązki i odpowiedzialność przedsiębiorstw

Dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CS3D) wyznacza nowy etap w tworzeniu prawnych ram dla promowania zrównoważonego ładu korporacyjnego (ang. corporate sustainability) w Unii Europejskiej. Unormowanie obowiązków należytej staranności (ang. due diligence) jest reakcją na narastające zjawiska naruszania praw człowieka oraz katastrofy środowiskowe, które wiążą się z funkcjonowaniem globalnych łańcuchów wartości. Dotychczas unijny ustawodawca starał się urzeczywistniać ideę zrównoważonych praktyk biznesowych przede wszystkim przez tradycyjne instrumenty prawa publicznego oraz obowiązki sprawozdawcze, które pośrednio wpływały na zarządzanie przedsiębiorstwami. Dyrektywa 2024/1760 natomiast bezpośrednio dotyka materii szeroko pojętego ładu korporacyjnego: wprowadza po raz pierwszy zobowiązania odnoszące się do wewnętrznej organizacji przedsiębiorstw, relacji z interesariuszami oraz procesów zarządczych, a także zapewnia mechanizmy egzekwowania tych obowiązków. Artykuł poddaje analizie zakres podmiotowy i przedmiotowy tych zobowiązań, przybliża prawne instrumenty ich egzekwowania oraz przedstawia postulaty de lege ferenda dotyczące implementacji CS3D do polskiego porządku prawnego.

The Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CS3D) marks a new stage in the creation of legal framework for the promotion of corporate sustainability in the European Union. Regulations on due diligence obligations are introduced in response to the mounting phenomena of human rights violations and environmental disasters, which are linked with the operation of global value chains.Previously the EU legislator tried to realize the idea of sustainable business practices mainly via traditional instruments of public law and reporting obligations, which indirectly influenced the management of enterprises. Meanwhile Directive 2024/1760 directly concerns the matters of corporate governance in the broad sense: it introduces for the first time obligations relating to the internal organization of enterprises, their relations with stakeholders, and management processes, as well as provides mechanisms to enforce these obligations. The article analyses the personal and material scope of these obligations, presents the legal instruments for their enforcement, and makes postulates for desirable legal amendments relating to the implementation of the CS3D into the Polish legal order.