Volvocacean nature of some Palaeozoic non - radiosphaerid calcispheres and parathuramminid “foraminifera”

A number of Devonian and Carboniferous microfossils generally referred to as non-radiosphaerid calcispheres or parathuramminid foraminifera are identified as poor preservations of the Devonian volvocacean alga Eovolvox silesiensis. The cell walls are decomposed and embedded in a calcareous matrix of combined early and late diagenetic origin. The main stages of the complex preservational history of the Devonian volvocaceans are discussed and each results in the formation of microfossils known so far as Vicinesphaera Antropov, Polyderma Dervillé, Palaeocancellus Dervillé, Pachysphaerina Conil & Lys, and Archaesphaera Suleimanov. These microfossils have a world-wide distribution and are particularly common in certain Upper Devonian and Lower Carboniferous limestones. They are often associated with radiosphaerid calcispheres and in the Devonian sometime with Amphipora. The presence of autochthonous and abundant volvocacean algae in sediments, up till now interpreted as marine or restricted marine deposits, probably indicates brackish (oligohaline) or fresh-water depositional environments similar to modern strongly eutrophized lakes. Volvocacean calcispheres appear to be a very sensitive paleoenvironmental indicator.

Szereg dewońskich i karbońskich problematycznych mikroskamieniałości odnoszonych najczęściej do kalcysfer lub paraturaminidowych otwornic reprezentuje różne typy fosylizacji kolonii toczkowców identycznych lub zbliżonych do unikalnie zachowanych Eovolvox silesiensis Kaźmierczak opisanych z wapieni górnego dewonu (franu) Górnego Śląska. Zrekonstruowane zostały główne etapy złożonego procesu fosylizacji dewońskich toczkowców, w rezultacie którego doszło do powstania struktur biosedymentacyjno-diagenetycznych znanych w literaturze mikropaleontologicznej jako Vicinesphaera Antropov, Polyderma Dervillé, Palaeocancellus Dervillé, Pachysphaerina Conil & Lys i Archaesphaera Suleimanov. Struktury te charakteryzują się światowym rozprzestrzenieniem i są szczególnie częste w niektórych typach wapieni górnego dewonu i dolnego karbonu. W osadach in situ są one zwykle stowarzyszone z kalcysferami radiosferowymi, a w dewonie także czasami z Amphipora. Obecność licznych, autochtonicznych kolonijnych toczkowców w osadach uważanych dotychczas za morskie wydaje się raczej wskazywać na brakiczne (oligohalinowe) lub słodkowodne środowisko sedymentacji tych osadów, zbliżone do dzisiejszych silnie zeutrofizowanych jezior. Toczkowcowe kalcysfery mogą zatem stanowić nowy, bardzo czuły wskaźnik gradientów zasolenia niektórych peryferycznych obszarów dawnych zbiorników epikontynentalnych.

Ряд девонских и каменноугольных проблематических микроокаменелостей, чаще всего относимых к кальцисферам или паратураминидным фораминиферам, представляет разные виды фоссилизации колоний сильно напоминающих уникальные Eovolvox silesiensis Kaźmierczak, распространенные в верхнедевонских (франских) известняках Верхней Силезии. Производится реконструкция основных этапов сложного процесса фоссилизации девонских Volvocales в итоге которого образовались биоседиментационно-диагенетические структуры, известные в микропалеонтологической литературе под названиями Vicinesphaera Antropov, Polyderma Dervillé, Palaeocancellus Dervillé, Pachysphaerina Conil & Lys и Archaeosphaera Suleimanov. Эти структуры характеризуются глобальным распространением и особенно часто встречаются в некоторых типах известняков верхнего девона и нижнего карбона. В непереотложенных осадках они обычно сопровождают радиосфорические кальцисферы, а в девоне иногда и амфипоры. Наличие многочисленных колониальных автохтонных Volvocales в осадках, которые до сих пор считались морскими отложениями, свидетельствуют, вероятнее всего, об опресненной (олигогалинной) или пресноводной среде осадконакопления, напоминающей современные сильно эутрофные озера. Из сказан-ного следует, что описанные формы могут представлять новый, весьма чувствительный показатель степени солености некоторых периферических зон древних эпиконтинентальных бассейнов.