Coal Tits Periparus ater build larger nests than Blue Tits Cyanistes caeruleus and Great Tits Parus major living in the same Mediterranean coniferous woodland habitat

The size and shape of the nest are species-specific characteristics that are often associated with environmental factors at the time of breeding. Nests are expected to be larger or thicker in colder environments, although the relationships between nest design and weather differ between species. Here we present the results of an analysis of the external height of the nest wall in Paridae that accepted small standardized nesting boxes for breeding. The study populations were monitored in a relatively cold Mediterranean study area. We found that Coal Tits Periparus ater built higher external nest walls than Great Tits Parus major or Blue Tits Cyanistes caeruleus, after controlling for the first-egg date and clutch size which are assumed to reflect aspects of the quality of the nest builders. Our measures of nest size were not closely associated with the average ambient temperature, but nest walls tended to be shallower when there was more rain. Nest-shape asymmetry, as reflected in the difference in the external height of the nest measured closest to and farthest from the nest-chamber entrance, was observed in all three species, but the average asymmetry was highest in Coal Tits. In asymmetric nests, more nest material was added to the side that was closest to the front wall considered to be the coldest and least protected against harsh weather. Thus, nest size characteristics differ between three ecologically similar species inhabiting the same cavity type in the same coniferous woodland habitat, which would imply that different species do not respond in the same way to the same set of environmental factors.

Wielkość oraz kształt gniazda są cechami charakterystycznymi dla gatunku. Obie te cechy są często powiązane z warunkami środowiskowymi występującymi przed etapem składania jaj. W pracy badano wielkość gniazda (mierzoną jako wysokość ścian) w pierwszych lęgach trzech gatunków sikor gniazdujących w skrzynkach lęgowych w stosunkowo chłodnych śródziemnomorskich lasach cedrowych. Stwierdzono, że warunki pogodowe w okresie budowy gniazda były podobne dla trzech badanych gatunków (Tab. 1). Jednak sosnówki budowały gniazda wyższe niż bogatki i modraszki (Tab. 2, 3). Nie stwierdzono istotnych związków wielkości gniazda z temperaturą, ale wysokość gniazda wiązała się ujemnie z wielkością opadów deszczu (Tab. 3). Asymetrię gniazda, tj. różnicę między wysokością ściany przedniej i tylnej gniazda, zaobserwowano u wszystkich trzech gatunków, ale była ona najwyższa u sosnówki (Tab. 2). W asymetrycznych gniazdach więcej materiału gniazdowego znajdowało się przy przedniej ściance skrzynki, czyli tej, która najsłabiej zabezpiecza ptaki przed trudnymi warunkami pogodowymi. Uzyskane wyniki wskazują, że nawet u gatunków o bardzo zbliżonej ekologii wielkość gniazda może się różnić.