Substancja organiczna gleb murszowych i murszowatych w krajobrazie sandrowym

W pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych na torfowisku Siódmak, w pobliżu Szczytna. Badano gleby torfowo-murszowe silnie zmurszałe oraz gleby murszaste o zróżnicowanej zawartości materii organicznej (od 2,5% do 25,5%), wytworzone na podłożu piaszczystym. Badane gleby charakteryzują się odczynem kwaśnym (pHKCl 3,9-5,6). Wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi w glebach torfowo-murszowych kształtuje się > 50%, a w murszastych jest bardzo niskie (18-25%). Gleby torfowo-murszowe charakteryzuje znaczny ubytek węgla organicznego, w murszach (11,4-18,0%) w odniesieniu do torfów (36,7%). Przeważają kwasy huminowe nad kwasami fulwowymi, a stosunek CH : CF wynosi 1,05-3,45. Stopień humifikacji substancji organicznej gleb torfowo-murszowych wynosi 24,5-68,5%. W glebach murszowatych stwierdzono podobny stopień humifikacji (29,4-66,4%). Stosunek CH : CF zbliżony do jedności stwierdzono w glebach mineralno-murszowych, natomiast w murszowatych właściwych wynosił 0,5-0,9 oraz w murszastych - 0,4-0,5. Stosunek C : N, kształtujący się od 9,3 do 13,6, wskazuje na intensywność procesów mineralizacji związków azotowych.

Paper presents the results of studies conducted on the peat bog „Siódmak” near Szczytno. Strongly decomposed peat-muck soils and muckous soils of differentiated organic matter content (2.5% to 25.5%), formed on sand, were analyzed. These soils showed an acid reaction (pHKCl 3.9-5.6). Base saturation of peat-muck soils exceeded 50%, while in muckous soils it was very low (18-25%). Peat-muck soils were characterized by considerable decrease of organic carbon, in muck (11.4-18.0%), as compared with peat (36.7%). In these soils humic acids dominated over fulvic acids, and the CH : CF ratio was 1.05-3.45. The level of organic matter humification in peat-muck soils varied from 24.5% to 68.5%. A similar degree of humification could be observed in mucky soils (29.4-66.4%). The CH : CF ratio was close to unity in mineral-muck soils. In proper mucky soils it amounted to 0.5-0.9, and in muckous soils - to 0.4-0.5. The C : N ratio ranging from 9.3 to 13.6 indicated intensive nitrogen compounds mineralization processes.