The production and destruction of organic matter in the water and surface layer of bottom sediments on the stream - estuary -Dobczyce Dam Reservoir line [ southern Poland ]

The values of biological parameters calculated per 1 g C-org. were generally 0.5 to 2 orders of magnitude higher in the water than in the sediments. The exceptions were biomass (Ba), production (P), and respiration (Ra) of algae, approximately 0.5 to 1 order of magnitude higher in the sediments of the stream and respiration of bacteria (Rb) to their biomass (Bb) 0.7 order of magnitude higher in sediments of the dam reservoir.

Badania przeprowadzono w potoku o rolniczym typie zlewni, jego ujęciu (estuarium) i sublitoralu zbiornika zaporowego w Dobczycach, w rejonie zatoki Wolnica (ryc. 1.). W wodzie i wierzchniej 0,5 cm warstwie osadów dennych określono zawartość węgla organicznego (C) (tabela I), produkcję glonów i destrukcję materii organicznej. Produkcja glonowa (P) była największa w estuarium zarówno w wodzie jak i w osadach (ryc. 2). Respiracja tlenowa organizmów (RO) utrzymywała się na wyrównanym poziomie w wodzie potoku i zbiornika. Natomiast w estuarium stwierdzono ujemną wartość RO. W osadach estuarium wartość RO była ok. 46% i 83% większa niż odpowiednio w zbiorniku i potoku (ryc. 2). Respiracja bakterii (Rb) wzrastała na linii potok - zbiornik w wodzie i osadach. Respiracja glonów (Ra) zarówno w wodzie jak i osadach była największa w estuarium, a najmniejsza w potoku (ryc. 3). Całkowita respiracja organizmów, mierzona ilością wydzielonego C02 (RT) obniżała się na linii potok - zbiornik w wodzie, a w osadach wyraźnie wzrastała w kierunku od potoku do zbiornika (ryc. 3). Biomasa bakterii (Bb) na linii potok - zbiornik utrzymywała się na wyrównanym poziomie w wodzie, a w osadach wyraźnie obniżała się w kierunku od potoku do zbiornika (ryc. 4). Biomasa glonów (Ba) w wodzie była najmniejsza w potoku i znacznie większa w estuarium oraz zbiorniku. Natomiast w osadach wartość Ba utrzymywała się na wyrównanym poziomie na linni potok - zbiornik, z tendencją wzrostu w estuarium (ryc. 4). Wydatki energetyczne na jednostkę biomasy bakterii (Rb/Bb) wzrastały w kierunku od potoku do zbiornika zarówno w wodzie jak i osadach (ryc. 5). Wartości oznaczanych parametrów biologicznych na ogół były od 0,5 do 2 rzędów wielkości większe w wodzie niż w osadach. Wyjątek stanowiły Ba, P i Ra w potoku oraz Rb/Bb w zbiorniku, których wartości były 0,5 do 1 rzędu wielkości większe w osadach niż w wodzie (ryc. 6).