Soluble forms of zinc in profiles of selected types of arable soils

The research was carried out on arable soils of the region of Lublin. The aim of the study was to determine the content of Zn extractable in 1 M HCl⋅dm-3 in profiles of selected types of soils and the total content of Zn (measured in aqua regia) in soil samples from the accumulative layer 0-20 cm of the soils. The investigations included 8 morphological types of soils: Rendzic Leptosols (typical rendzinas), Rendzic Leptosols (humic rendzinas), Haplic Phaeozems, Calcaric Cambisols, Haplic Luvisols, Cambic Arenosols, Haplic Podzols, Eutri-Terric Histosols. The content of zinc (Zn) was measured by Atomic Absorption Spectrometry (AAS). In mineral soils the highest content of total Zn was found in rendzinas (48.0-55.8 mg⋅kg-1 DM) and the lowest one appeared in rusty soil and in podzolic soil – about 13 mg Zn⋅kg-1 each, at average 24.5 mg⋅kg-1. Average concentration of available forms of zinc was 5.2 mg Zn⋅kg-1. The amount of this element in soils was from 2.0 mg Zn⋅kg-1 in the level Cca of typical rendzinas to 17.0 mg Zn⋅kg-1 in the accumulative level of peat soil. In most profiles the highest concentration of soluble form of Zn was present in the accumulative layer and was usually decreasing deeper in the profile. The distribution of Zn in profiles was shaped by the biological accumulation of this element in the humus horizon and natural biogeochemical processes.

Badania przeprowadzono na glebach użytków rolnych Lubelszczyzny. Celem badań było określenie zawartości cynku przyswajalnego (po ekstrakcji próbek 1 mol HCl⋅dm-3) w profilach wybranych typów gleb oraz jego zawartości ogólnej w próbkach z poziomu akumulacyjnego 0-20 cm (po ekstrakcji w wodzie królewskiej). Badaniami objęto 8 typów gleb, takich jak: rędzina właściwa, rędzina czarnoziemna, czarnoziem zdegradowany, gleba brunatna, gleba płowa, gleba rdzawa właściwa, gleba bielicowa właściwa oraz gleba torfowa. Stężenie cynku w przesączach glebowych oznaczono za pomocą spektrofotometru absorpcji atomowej (ASA). W glebach mineralnych najwyższą zawartość Zn ogółem stwierdzono w rędzinach (48,0-55,8 mg⋅kg-1 s.m.), najniższą zaś w glebie rdzawej i bielicowej – ok. 13 mg Zn⋅kg-1, średnio 24,5 mg⋅kg-1. Średnia zawartość cynku przyswajalnego wynosiła 5,2 mg Zn⋅kg-1. Zawartość tego składnika wahała się od 2,0 mg Zn⋅kg-1 w poziomie Cca rędziny właściwej do 17,0 mg Zn⋅kg-1 w poziomie akumulacyjnym gleby torfowej. W większości profili zawartość rozpuszczalnej formy Zn jest na ogół zdecydowanie wyższa w poziomie orno-próchnicznym i maleje wraz z głębokością. Takie rozmieszczenie cynku w profilach zostało spowodowane głównie akumulacją biologiczną w poziomie próchnicznym oraz naturalnymi procesami biogeochemicznymi.