Propolis production by honey bee Apis mellifera [Hymenoptera: Apidae] and its potential for the management of the larger grain borer Prostephanus truncatus [Horn] [Coleoptera: Bistrichidae] on maize grains

The aim of the study was to evaluate a possibility of propolis production by honey bee Apis mellifera (Horn) (Hymenoptera: Apidae) and its potential for the management of the larger grain borer (LGB) Prostephanus truncatus (Horn) (Coleoptera: Bostrichidae) on maize grains. Bee propolis was collected from hives kept on the field for twelve months; they were thereafter diluted with ethanol to obtain 5%, 10%, 15% and 20% concentrations. 5 ml each of the concentrations was applied to 150 g clean maize grains infested with 10 pairs of 1-5 days old LGB in 250 cm3 Kilner jars. The control jars were treated with ethanol. At 90 days post-infestation, data were collected on percentage of weight loss, percentage of grain damage, weight of frass generated (g), number of pupae, larvae and adult LGB. The results indicated that monthly propolis yield was significantly (p < 0.05) lower in the period of honey flow (December-March) relative to other periods. Propolis at all the concentrations tested reduced the population of LGB in propolis-treated maize grains relative to non-propolis treated-ones. The highest effects of propolis was shown at the highest concentration of 20% and it was significantly (p < 0.05) different from its effects at other concentrations. Bee propolis may be integrated with other ecological friendly control methods to manage LGB infestation in maize.

Celem prowadzonych badań była ocena wytwarzania propolisu przez pszczołę miodną Apis mellifera oraz możliwości jego wykorzystania do zwalczania kapturnika olbrzymka Prostephanus truncatus (Horn) (Coleoptera: Bostrichidae) na ziarnach kukurydzy. W ciągu 12 miesięcy propolis pobierano z uli pszczelich umiejscowionych na polu. Zgromadzony materiał rozcieńczano etanolem w celu uzyskania koncentracji: 5, 10, 15 i 20%. 150 g zdezynfekowanych ziarniaków kukurydzy umieszczano w słoikach Kilnera i traktowano 5 ml rozcieńczonego propolisu stosując każdą z testowanych koncentracji, a w kombinacji kontrolnej zastosowano sam etanol. Potraktowane ziarna kukurydzy zasiedlono 10 parami dorosłych owadów (1-5 dniowych). Po 90 dniach żerowania kapturnika olbrzymka określano: procentowy ubytek wagi ziarna, procent uszkodzenia ziarna, wagę resztek po żerowaniu (g) oraz liczbę poczwarek, larw i owadów dorosłych. Stwierdzono, że miesięczne wielkości wytwarzanego propolisu w okresie od grudnia do marca były istotnie niższe (p < 0.05) w porównaniu do pozostałych okresów w ciągu całego roku. Propolis zastosowany we wszystkich koncentracjach ograniczał populację kapturnika olbrzymka na ziarniakach kukurydzy w porównaniu z kombinacją kontrolną. Najlepszy efekt uzyskano przy zastosowaniu 20% koncentracji propolisu, istotnie wyższy w porównaniu do pozostałych trzech badanych koncentracji. Stosowanie propolisu może być zalecane wraz z innymi przyjaznymi środowisku metodami zwalczania kapturnika olbrzymka na ziarnie kukurydzy.