Bristle oat [Avena strigosa Schreb.] - a weed or an useful plant?

The Avena genus covers nine species in Poland, including farmed common oat (Avena sativa), wild oat (A. fatua) – a dangerous spring cereal weed, and bristle (or black) oat (A. strigosa Schreb.), a forgotten species. Bristle oat was a valuable component of common oat yield growing on the weakest soils, and it had a status of a crop plant in Poland and in many European countries till 1950s. Chemical analyses of bristle oat caryopses validated the high nutritive value of this species, which had been previously noted by the farmers of the Podhale region. On average, bristle oat contains 27–52% more protein, 14–27% more fat and 38–72% more sugars than common oat. It is good for human consumption in the form of flakes, flour and boiled grains. Bristle oat is witnessing a revival as a valuable farming species, and its crops are subsidized.

W Polsce występuje 9 gatunków owsa (Avena). Wśród nich znajduje się uprawiany owies siewny (Avena sativa), groźny chwast zbóż jarych – owies głuchy (A. fatua), a także zapomniany w naszym kraju owies szorstki (A. strigosa). Gatunek ten był cennym dodatkiem do plonów owsa siewnego na najsłabszych glebach i do połowy XX wieku traktowany w Polsce i w wielu krajach Europy jako roślina uprawna. Avena strigosa jest gatunkiem diploidalnym o niełamliwej osi kłoska. Ziarniaki nie są zrośnięte z plewkami, nie osypują się na polu. Owies szorstki występował rzadko jako chwast upraw zbożowych. W ostatnich kilkunastu latach zanotowano jego rozprzestrzenianie się i częstsze pojawianie Badania składu chemicznego jego ziarniaków potwierdziły podawane już dawno przez gospodarzy z Podhala pozytywne cechy tej rośliny i jego wysokie wartości pokarmowe. Zawartość białka jest średnio o 27–52% wyższa niż w owsie siewnym, tłuszczu o 14–27%, cukrów o 38–72%. Ziarno nadaje się do spożywania w formie płatków i mąki. Jest rośliną fitosanitarną i udaje się na najsłabszych glebach. Jest cennym dawcą genów odporności na choroby owsa siewnego. Owies szorstki wraca do hodowli jako wartościowy gatunek, a jego uprawa dotowana jest w ramach wariantu 6.1 pakietu rolno-środowiskowego wraz z pszenicą płaskurką, lnicznikiem siewnym i innymi alternatywnymi gatunkami.