Differences in acceptability of herb plants and oilseed rape for slugs [A. lusitanicus, A. rufus and D. reticulatum] in food choice tests

The following slug species, Arion lusitanicus, Arion rufus, and Deroceras reticulatum were included in laboratory-based multi-choice food tests consisting of 19 herb plants and oilseed rape. Rates of damage to plants at the growth stage of 2-4 leaves were estimated for each slug species and all tested herb plants using oilseed rape as a reference. The following indices were calculated: acceptability index (A. I.), palatability index (P. I.) and consumption index (C. I.). Based on the obtained results four groups of plants were designated: unacceptable, lowly acceptable, moderately acceptable and highly acceptable. Brassica napus, Ocimum basilicum and Coriandrum sativum were accepted by all three examined slugs while Potentilla anserina and Chamaenerion angustifolium were rejected. The acceptance degree for remaining plants varied according to slug species.

Do najważniejszych szkodliwych gatunków ślimaków w Polsce należą Deroceras reticulatum, a w niektórych rejonach kraju Arion lusitanicus i Arion rufus. Ślimaki te wyrządzają szkody w uprawach warzyw, roślin rolniczych, sadowniczych, zielarskich i ozdobnych. Najpowszechniejszą metodą ich zwalczania jest, obok zabiegów agrotechnicznych, stosowanie przynęcających granulowanych moluskocydów: metaldehydu i metiokarbu. Skuteczność tych środków jest często niezadowalająca, a ich stosowanie może być szkodliwe dla fauny pożytecznej i kręgowców. Z tych względów poszukuje się alternatywnych metod ograniczania liczebności i szkodliwości ślimaków. Jedną z nich jest możliwość wykorzystania zjawiska preferencji pokarmowych ślimaków i zróżnicowanej akceptacji poszczególnych gatunków roślin. Celem przeprowadzonych badań było wyodrębnienie gatunków roślin o właściwościach przydatnych w ograniczaniu uszkodzeń siewek rzepaku oleistego przez ślimaki. W warunkach laboratoryjnych wykonano testy z wielokrotnym wyborem dla trzech gatunków ślimaków oraz dla 19 gatunków roślin zielarskich i rzepaku. Dla każdego gatunku ślimaka i poszczególnych gatunków roślin oceniono tempo uszkodzeń roślin w fazie 2-4 liści. W odniesieniu do roślin rzepaku wyznaczono wartości wskaźników: akceptowalności (A. I.), smakowitości (P. I.) i konsumpcji (C. I.) roślin zielarskich. Na podstawie uzyskanych wyników wyodrębniono rośliny akceptowane i nie akceptowane przez ślimaki. Wykazano, że roślinami akceptowanymi przez wszystkie badane gatunki ślimaków były: Brassica napus, Ocimum basilicum i Coriandrum sativum, natomiast do roślin nie akceptowanych należały: Potentilla anserina i Chamaenerion angustifolium. Stwierdzono również, że stopień akceptacji kilku gatunków roślin był różny dla poszczególnych gatunków ślimaków, co wynika z ich zróżnicowanych preferencji pokarmowych.